ধাৰাশিৱ গুহা হৈছে ৭ টা শিলত কটা গুহাৰ এটা গোট। সেইবোৰ খৃষ্টীয় পঞ্চম -ষষ্ঠ শতিকাত খোদিত কৰা হৈছিল আৰু বৌদ্ধ আৰু জৈন ধৰ্মৰ বিশ্ৱাসৰ স্থান।

জিলা/ অঞ্চল
ওচমানাবাদ জিলা, মহাৰাষ্ট্ৰ, ভাৰত

ইতিহাস
ওচমানাবাদ জিলাখনৰ ভিতৰত এখন আকৰ্ষণীয় চহৰ যাৰ নাম আছে।
আধুনিক যুগলৈ পৰিবহন হোৱাৰ পাছতো প্ৰাচীন চহৰখনে এতিয়াও ইয়াৰ ঐতিহাসিক শিপাবোৰ বহন কৰে।
চহৰখন নিজাম, ভন্সলেছ, চালুক্য, ৰাষ্ট্ৰকুটা আৰু আন কেইবাজনো শাসকে শাসনক ৰিছিল। এইটো পূৰ্বৰ মাৰাঠৱাড়া অঞ্চলৰ এটা অংশ। ধাৰাশিৱ নামেৰেও জনাজাত, ওচমানাবাদ ইয়াৰ প্ৰাচীন অতীতৰ প্ৰমাণ হিচাপে থিয় হৈ আছে আৰু ইয়াত ঐতিহাসিক স্মাৰক, বিভিন্ন সম্প্ৰদায়ৰ ধৰ্মীয় মন্দিৰ আছে।
ধাৰাশিৱ গুহাবোৰ বালাঘাট পৰ্বতমালাত ৭ টা গুহাৰে গঠিত। প্ৰথম গুহাটো কোনো মূৰ্তি নথকা এখন সৰু মুকলি ঠাই। গুহা ২-ত এটা কেন্দ্ৰীয় হল আছে, য'ত সন্ন্যাসীসকলৰ বাসস্থানৰ বাবে ১৪ টা কোঠা আৰু জৈন দেৱতাৰ প্ৰতিচ্ছবি থকা গৰ্ভগৃহ আছে। গুহা ৩, ৪ আৰু ৭-ত কোনো ছবি বা শিল্পকলা নথকা সৰু মুকলি ঠাই আছে। গুহা ৬-ত এটা ভঙা মূৰ্তি আছে। কিছুমান বিশেষজ্ঞই বিশ্বাস কৰে যে ধাৰাশিৱ গুহাবোৰ মূলতঃ বৌদ্ধ আছিল কিন্তু সময়ৰ লগে লগে এই গুহাবোৰ জৈন ধৰ্মৰ স্মাৰকলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছিল। এইবোৰৰ ওচৰত পিছৰ সময়ৰ গুহা খনন কৰি পোৱা হৈছিল। ধাৰাশিৱৰ পৰা ১৩ কিলোমিটাৰ দূৰত বৌদ্ধ যুগৰ সৈতে সম্পৰ্কিত পাহাৰত খনন কৰি পোৱা গুহা আছে। এই গুহাসমূহ খ্ৰীষ্টাব্দ সপ্তম শতিকাৰ মাজভাগৰ।
ভাস্কৰ্যবোৰৰ, মূৰৰ ওপৰত সাপৰ ফণা জৈন তিৰ্থাংকৰ পৰশ্বনাথৰ। অৱশ্যে, তেওঁলোকৰ মাজত ধৰ্মচক্ৰ থকা হৰিণৰ চিত্ৰই সূচায় যে ই মূলতঃ বৌদ্ধ স্থানৰ আছিল। এই গুহাবোৰৰ ওচৰতে, কিছুমান জৈন গুহা একেটা পাহাৰত খনন কৰা হৈছিল, যাক গুহা ৫ আৰু ৬ বুলি জনা যায়। এই গুহাবোৰ জৈন প্ৰাকৃত কৰ্ম কাৰাকান্দাকাৰিউত উল্লেখ কৰা হৈছে। ইয়াত উল্লেখ কৰা হৈছে যে এইবোৰ ৰজা কাৰাকান্দাৰ দ্বাৰা খনন কৰা হৈছিল, যি তাগাৰাৰাপুৰা(ওচমানাবাদৰ ওচৰৰ তেৰ গাওঁ)ৰ ৰাজকুমাৰ শিৱৰ  পৰা প্ৰথম কেইটামান গুহালৈ আহিছিল।
জৈন পৰিক্ষেত্ৰৰ ওচৰত এটা বিচ্ছিন্ন গুহা আছে, যিটো অসম্পূৰ্ণ যেন লাগে। গুহাৰ সন্মুখভাগত হিন্দু পাঠ হৰিভামছাৰ খণ্ডবোৰৰ চিত্ৰণ আছে যিয়ে গুহাটো এটা হিন্দু গুহা মন্দিৰ বুলি সূচায়। জৈন গুহা পৰিক্ষেত্ৰৰ চৌহদত এটা মধ্যযুগীয় সুৰক্ষিত মন্দিৰ দেখা যায়।

ভূগোল
ধাৰাশিৱ গুহাসমূহ বালাঘাট পৰ্বতমালাৰ ওচমানাবাদ চহৰৰ পৰা ৮ কিলোমিটাৰ দূৰত।

বতৰ/জলবায়ু
ঔৰঙ্গাবাদ অঞ্চলৰ জলবায়ু গৰম আৰু শুকান। গ্ৰীষ্মকাল শীত আৰু বাৰিষাতকৈ অধিক চৰম, যাৰ তাপমাত্ৰা ৪০.৫ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছলৈকে বৃদ্ধি পায়।
শীতকাল মৃদু, আৰু গড় তাপমাত্ৰা  ২৮-৩০ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছৰ মাজত থাকে। বাৰিষা ঋতুত অত্যাধিক ঋতুগত তাৰতম্য থাকে, আৰু ঔৰঙ্গাবাদত বাৰ্ষিক বৰষুণৰ পৰিমাণ প্ৰায় ৭২৬ মি.মি.।

কৰিবলগীয়া কাম
১. বৌদ্ধ, জৈন আৰু হিন্দু ধৰ্মৰ ৭ টা প্ৰাচীন গুহাৰ শৃংখলা, দৰ্শনীয় ধাৰাশিৱ গুহাসমূহ দৰ্শন কৰক।
২. পাহাৰৰ ওপৰৰ পৰা আকৰ্ষণীয় দৃশ্যবোৰৰ প্ৰশংসনীয়।
৩. মধ্যযুগীয় মন্দিৰ দৰ্শন কৰক

নিকটতম পৰ্যটন স্থান
১. গাৰাড গাৰ্ডেন ( ৫.৭কি.মি.)
২. হাটলা দেৱী পাহাৰীয়া ষ্টেচন (৯ কি.মি.)
৩. ৰামলিগাপ্পালামচাৰ চৰকাৰী সংগ্ৰহালয় (২৫.৯ কি.মি.)
৪. ঘাটশিল মন্দিৰ (২৮.৯ কি.মি.)
৫. আই য়েদেশ্বৰী মন্দিৰ (৩১.৩ কি.মি.)
৬. জাভালগাও বান্ধ(৩৭.৬ কি.মি.)
৭. আউচা দুৰ্গ (৫৯.৭ কি.মি.)
৮. পৰন্দা দুৰ্গ (৭০ কি.মি.)
৯-. টেৰৰ পুৰাতাত্ত্বিক স্থান আৰু সংগ্ৰহালয়
১০. তুলজাপুৰ মন্দিৰ (২৭.৭কি.মি.)

দূৰত্ব আৰু প্ৰয়োজনীয় সময়ৰ সৈতে ৰেল, বিমান, পথ (ৰেল, বিমান, বাছ) দ্বাৰা পৰ্যটন স্থলীলৈ কেনেদৰে ভ্ৰমণ কৰিব পাৰি
বিমানেৰে: নিকটতম বিমানবন্দৰ হৈছে লাতুৰ  (৬৯.৪ কি.মি.)
ৰেলপথেৰে: ওচমানাবাদ ৰেল ষ্টেচন (১৪ কি.মি.)
পথ পৰিবহনেৰে: ৰেল ষ্টেচনৰ পৰা অটো আৰু টেক্সি উপলব্ধ

বিশেষ খাদ্য বিশেষত্ব আৰু হোটেল
মহাৰাষ্ট্ৰীয় ৰন্ধন প্ৰণালী ইয়াত বিখ্যাত।

ওচৰত থকাৰ সুবিধাসমূহ আৰু হোটেল/ চিকিৎসালয়/ডাকঘৰ/ আৰক্ষী চকী
ওচমানাবাদ চহৰত বহুতো স্থানীয় ৰেষ্টুৰেণ্ট আছে।
ওচমানাবাদ চহৰত বহুতো হোটেল আছে।
নিকটতম ডাকঘৰ: ওচমানাবাদৰ মুখ্য ডাকঘৰ।
ওচমানাবাদ চহৰত বহুতো চিকিৎসালয় আছে।
নিকটতম আৰক্ষী চকী: ওচমানাবাদআৰক্ষীচকী

ওচৰৰ এমটিডিচি ৰিজৰ্টৰ বিৱৰণ
তুলজাপুৰৰ ওচৰত এমটিডিচি হলিডে ৰিজৰ্ট (৩০ কি.মি.) )

পৰ্যটক নিৰ্দেশিকা তথ্য
    
ভ্ৰমণ চালকৰ তথ্য
    
দৰ্শন কৰা নিয়ম আৰু সময় , ভ্ৰমণ কৰাৰ বাবে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সময়    
গুহাবোৰ ভ্ৰমণ কৰাৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সময় হৈছে বৰষুণৰ বতৰ, কিয়নো গ্ৰীষ্মকালৰ পিছত তাপমাত্ৰা শীতল হোৱাৰ লগতে পৰিৱেশ সেউজীয়া হয়। শীতকাল হৈছে বতাহ থকা, ঠাণ্ডা আৰু এক আৰামদায়ক ঋতু।
পানী আৰু খাদ্য আনিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে কিয়নো সেইবোৰ গুহাৰ ওচৰত উপলব্ধ নহয় অৱশ্যে চহৰত উপলব্ধ।

অঞ্চলটোত কথিত ভাষা
ইংৰাজী, হিন্দী, মাৰাঠী।

অঞ্চলৰ মানচিত্ৰ
    
পৰ্যটন স্থানৰ মাল্টিমিডিয়া ফাইল (ছবি, ভিডিঅ', অডিঅ', জিআইএফ)