কাৰ্লেৰ গুহাটো ১৫ টা প্ৰাচীন বৌদ্ধ গুহাৰ এটা গোট। ই লোনাৱালাৰ পৰা প্ৰায় ১১ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত আৰু অতি সহজে পথৰ দ্বাৰা উপলব্ধ। গুহা 8 হৈছে মুখ্য চৈত্য (বৌদ্ধ প্ৰাৰ্থনা গৃহ) আৰু ইয়াক ইয়াৰ সময়ৰ 'সৰ্ববৃহৎ আৰু সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সংৰক্ষিত' চৈত্য হিচাপে গণ্য কৰা হয়।

জিলা/ অঞ্চল
পুনে জিলা, মহাৰাষ্ট্ৰ, ভাৰত।

ইতিহাস
কাৰ্লেৰ ১৫ টা গুহা প্ৰথম শতিকাৰ পৰা ষষ্ঠ শতিকাৰ ভিতৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ঠাইখন পশ্চিম উপকূলৰ বন্দৰ চহৰসমূহক ডেক্কান মালভূমিৰ বাণিজ্যিক কেন্দ্ৰসমূহৰ সৈতে সংযোগ কৰা এটা প্ৰাচীন বাণিজ্য পথত আছে। ইয়াত এটা বহুমহলীয়া গুহা আছে যিটো পৰ্যটকসকলৰ এক অনন্য আকৰ্ষণৰ কেন্দ্ৰ।  
কাৰ্লেৰ মুখ্য চৈত্য গুহাটো অসংখ্য ভাস্কৰ্যৰ পেনেলেৰে অলংকৃত। গুহাৰ বাৰাণ্ডাত থকা দাতা পেনেলবোৰ সাধাৰণ যুগৰ প্ৰাৰম্ভিক বছৰবোৰৰ প্ৰাৰম্ভিক ডেক্কান কলাৰ উৎকৃষ্ট কৃতি। চৈত্যত একবিংশ শতিকাৰ কাঠৰ ছাতিৰ সৈতে এটা সুন্দৰ একশিলাস্তূপ আছে। জন্তু আৰু জন্তু আৰোহীৰে সজোৱা গুহাসমূহৰ স্তম্ভবোৰে গান্ধৰা কলাৰ প্ৰভাৱ প্ৰদৰ্শন কৰে। চৈত্য গুহাৰ বাৰাণ্ডাত ষষ্ঠ শতিকাৰ তিনিজন বৌদ্ধ আৰু বুদ্ধৰ দ্বাৰা কৰা অলৌকিক ঘটনাৰ ভাস্কৰ্যৰ পেনেল আছে। চৈত্য হলৰ স্তম্ভবোৰৰ চিত্ৰবোৰত কিছু চিহ্ন আছে। গুহাৰ প্ৰৱেশদ্বাৰত থকা বিশাল একশিলা স্তম্ভটো স্থাপত্যৰ এটা আশ্চৰ্য।
সেই স্থানত থকা অজস্ৰ শিলালিপিত সন্ন্যাসী, ব্যৱসায়ী, ৰজা আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে দিয়া দানৰ বিষয়ে উল্লেখ আছে। এটা আকৰ্ষণীয় শিলালিপিত ওচৰৰ এখন গাওঁৰ পৰা কৃষিভূমি দানৰ তথ্য লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে।
কাৰ্লেৰ মুখ্য চৈত্য গুহাৰ প্ৰৱেশদ্বাৰত; অতি জনপ্ৰিয় লোক দেৱী একবীৰাৰ বাবে উৎসৰ্গিত এটা মধ্যযুগীয় মন্দিৰ আছে। এই মধ্যযুগীয় পৰিক্ষেত্ৰত দেৱী একবিৰা আৰু নাগাৰাখানা (ঢোলঘৰ)ৰ বাবে উৎসৰ্গিত এটা মন্দিৰ আছে। বেছিভাগ দৰ্শনাৰ্থীয়ে মুখ্যতঃ দেৱীক অঞ্জলী দিয়াৰ বাবে স্থানটো দৰ্শন কৰে।

ভূগোল
কাৰ্লে গুহাবোৰ লোনাৱালাৰ মাভালৰ সহ্যাদ্ৰী পাহাৰত অৱস্থিত। গুহাসমূহ পাবলৈ প্ৰায় ৫০০ চিৰি বগাব লাগিব। এইবোৰ মুম্বাই- পুনে ঘাইপথৰ ওচৰত, আৰু লোনাৱালাৰ পৰা প্ৰায় ১০-১১ কি.মি., পুনেৰ পৰা ৫৮ কি.মি. আৰু মুম্বাইৰ পৰা ৯৪ কি.মি.।

বতৰ/জলবায়ু
পুনেত বছৰজুৰি গৰম-অৰ্ধ শুকান জলবায়ু আছে আৰু গড় তাপমাত্ৰা ১৯-৩৩ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছৰ ভিতৰত।
এপ্ৰিল আৰু মে হৈছে পুনেৰ আটাইতকৈ গৰম মাহ যেতিয়া তাপমাত্ৰা ৪২ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছলৈকে উপনীত হয়।
শীতকাল চৰম, আৰু তাপমাত্ৰা নিশা ১০ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছলৈ নিম্নগামী হ'ব পাৰে, কিন্তু দিনৰ গড় তাপমাত্ৰা প্ৰায় ২৬ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ।
পুনে অঞ্চলত বাৰ্ষিক বৰষুণ প্ৰায় ৭৬৩ মি.মি.।

কৰিবলগীয়া কাম
● কাৰ্লে গুহাসমূহৰ বিভিন্ন গুহা ভ্ৰমণ কৰাটো নিজেই এক উপভোগ্য অভিজ্ঞতা।
● ওপৰৰ পৰা সেউজীয়া আৰু সুন্দৰ দৃশ্যৰে পৰিপূৰ্ণ পথৰ মনোমোহো দ়শ্যৰ আনন্দ লওক।
● লোনাৱালা আৰু খাণ্ডালা পৰ্যটকসকলৰ মাজত জনপ্ৰিয় পাহাৰীয়া কেন্দ্ৰ।
● আটাইতকৈ বেছি উপাসনা কৰা একবিৰা দেৱী মন্দিৰসমূহৰ ভিতৰত এটা কাৰ্লে গুহাৰ সন্মুখত অৱস্থিত।

নিকটতম পৰ্যটন স্থান
● লোহাগাদ দুৰ্গ (১০.৩ কি.মি.) আৰু ভিছাপুৰ দুৰ্গ (১০কি.মি.) হৈছে ভ্ৰমণ আৰু ট্ৰেকিংৰ বাবে ওচৰৰ দুৰ্গ।
● ভাজে গুহাসমূহ ৮ কিলোমিটাৰ নিলগত অৱস্থিত। পশ্চিম ঘাটৰ নিকটতম আৰু সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ কেম্পিং স্পট হৈছে ভালভান বান্ধ [৯.৯ কি.মি.]
● ভূষী বান্ধ পৰ্যটকৰ আকৰ্ষণ [১৬.৭ কি.মি.]
● ৰেউড পাৰ্ক হৈছে লোনাৱালাৰ আন এটা সুন্দৰ বনভোজস্থলী [১১.৯ কি.মি.]
● বেডচ গুহাবোৰো কাৰ্লেৰ ওচৰত আছে। (২১ কি.মি.)
পুনে চহৰ আৰু চৌপাশ (৫৮ কি.মি.)

দূৰত্ব আৰু প্ৰয়োজনীয় সময়ৰ সৈতে ৰেল, বিমান, পথ (ৰেল, বিমান, বাছ) দ্বাৰা পৰ্যটন স্থলীলৈ কেনেদৰে ভ্ৰমণ কৰিব পাৰি

● কাৰ্লে গুহাবোৰ ৰাস্তাৰ দ্বাৰা উপলব্ধ। পুৰণি মুম্বাই-পুনে ঘাইপথৰ কাষেৰে যাব পাৰে [১১.৩ কি.মি.]
● লোনাৱালা ৰেল ষ্টেচন হৈছে নিকটতম ৰেল ষ্টেচন - ১০ কি.মি.।
● গুহাসমূহ পুনেৰ পৰা প্ৰায় ৫৮ কিলোমিটাৰ দূৰত আৰু মুম্বাইৰ পৰা ৯৫ কিলোমিটাৰ দূৰতত আছে।
● নিকটতম বিমানবন্দৰ - পুনে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ (৬১.৮ কি.মি.)

বিশেষ খাদ্য বিশেষত্ব আৰু হোটেল
পশ্চিম ঘাট আৰু লোনাৱালাত অৱস্থিত হোৱাৰ বাবে, গোটেই বছৰটোত বহুতো ঋতুগত ফলৰ সোৱাদ ল'ব পাৰি। ইয়াত থকা ৰেষ্টুৰেণ্টবোৰে স্থানীয় মহাৰাষ্ট্ৰীয় ৰন্ধনপ্ৰণালীৰ লগতে বিভিন্ন ধৰণৰ ৰন্ধনপ্ৰণালী পৰিৱেশন কৰে। লোনাৱালা বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ চিক্কি (মিঠা জলপান) আৰু ফাজৰ বাবে বিখ্যাত।

ওচৰত থকাৰ সুবিধাসমূহ আৰু হোটেল/ চিকিৎসালয়/ডাকঘৰ/আৰক্ষীচকী
● বিচনা আৰু ৰাতিপুৱাৰ আহাৰ উপলব্ধ নহয়।
● লোনাৱালাত অসংখ্য হোটেল উপলব্ধ।
● নিকটতম আৰক্ষী চকী হৈছে চিটি পুলিচ ষ্টেচন, লোনাৱালা - ১২.২ কি.মি.
● নিকটতম চিকিৎসালয় হৈছে প্ৰাথমিক স্বাস্থ্য কেন্দ্ৰ, কাৰ্লা - ৩.৫ কি.মি.
● নিকটতম ডাকঘৰ হৈছে , লোনাৱালা - ১২.৪ কি.মি.।

ওচৰৰ এমটিডিচি ৰিজৰ্টৰ বিৱৰণ    
এমটিডিচি কাৰ্লা হৈছে ৪.৮ কিলোমিটাৰ দূৰত্বৰ নিকটতম ৰিজৰ্ট।

পৰ্যটক নিৰ্দেশিকা তথ্য
    
ট্যুৰ অপাৰেটৰৰ তথ্য
    
দৰ্শন কৰা নিয়ম আৰু সময় , ভ্ৰমণ কৰাৰ বাবে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ মাহ
● গুহাবোৰ ৰাতিপুৱা ৯:০০ বজাত খোলে আৰু সন্ধিয়া ৭:০০ বজাত বন্ধ হয়।
● এই অঞ্চলত যথেষ্ট বৰষুণ হয়, সেয়েহে অক্টোবৰৰ পৰা মে’ মাহ ইয়ালৈ যোৱাৰ বাবে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সময়।

অঞ্চলটোত কথিত  ভাষা
ইংৰাজী, হিন্দী, মাৰাঠী।

অঞ্চলৰ মানচিত্ৰ
    
পৰ্যটন স্থানৰ মাল্টিমিডিয়া ফাইল (ছবি, ভিডিঅ', অডিঅ', জিআইএফ)