ಮಣಿ ಭವನ್ ಗಾಂಧಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ
ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಮುಂಬೈ ನಗರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು
ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದ್ದು,
ರಾಷ್ಟ್ರಪಿತ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ
ಮಾತ್ರ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ.

ಜಿಲ್ಲೆಗಳು/ಪ್ರದೇಶ

ಮುಂಬೈ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಭಾರತ..

ಇತಿಹಾಸ

ಮಣಿ ಭವನವು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪಿತ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ
ಪವಿತ್ರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಆಶೀರ್ವದಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ನಿಜವಾದ ಹೆಸರು ಮೋಹನ್ ದಾಸ್
ಕರಮಚಂದ್ ಗಾಂಧಿ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ಮಣಿ
ಭವನದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಆದ್ದರಿಂದ
ಮಣಿ ಭವನವು ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ
ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಗಾಂಧಿ ಯುಗದಲ್ಲಿ
ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ. ಮಣಿ ಭವನ ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ
ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ಮಣಿ ಭವನವು ಶ್ರೀ ರೇವಶಂಕರ್ ಜಗಜೀವನ ಜವೇರಿ ಅವರಿಗೆ
ಸೇರಿದ್ದು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪ್ರಬಲ ಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದರು. ಶ್ರೀ
ಝವೇರಿ ಅವರು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರಿಗೆ
ಪ್ರೀತಿಯ ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಈಗ ಈ ಮನೆಯನ್ನು
ಗಾಂಧಿ ಸ್ಮಾರಕವೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮಣಿ ಭವನವು
ಎರಡು ಅಂತಸ್ತಿನ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ
ಹೋರಾಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗಾಂಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ
ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು.
ಮಣಿ ಭವನದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ (೧೯೧೭-೧೯೩೪), ಗಾಂಧೀಜಿ ಅವರು
ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ನಾಯಕರಾಗಿ
ಮುಂದೆ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಬಲ ಅಸ್ತ್ರವಾದ
ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಗಾಂಧಿಯವರು
ಇಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಥಳವು ಗಾಂಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ
ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಈ ಬಾರಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಆರೋಗ್ಯ
ಸರಿಯಿಲ್ಲದಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿತ್ತು. ಮಹಾತ್ಮ
ಗಾಂಧಿಯವರು ಮಣಿ ಭವನದ ಮೂಲಕ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ
ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಡಿಂಗ್ ಹತ್ತಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಪಾಠಗಳನ್ನು
ಪಡೆದರು.
1919 ರಲ್ಲಿ, ರೌಲತ್ ಕಾಯಿದೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಗಾಂಧೀಜಿ ಮಣಿ
ಭವನದಿಂದ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ತಮ್ಮ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಬುಲೆಟಿನ್
ಅನ್ನು ೭ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೧೯ ರಂದು ಮಣಿ ಭವನದಿಂದ "ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿ"
ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು
ಭಾರತೀಯ ಪತ್ರಿಕಾ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು
ಮತ್ತು ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ‘ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿ’ ಆರಂಭಿಸಿದರು.
ಬಾಂಬೆ ನಗರದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಗಾಂಧೀಜಿ
೧೯೨೧ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರಂದು ಮಣಿ ಭವನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಮಿತಿಯು ಜೂನ್ ೯, ೧೯೩೧ ರಂದು
ಮಣಿ ಭವನದಲ್ಲಿ ಸಭೆ ನಡೆಸಿತು, ಗಾಂಧೀಜಿ ದುಂಡುಮೇಜಿನ
ಸಮ್ಮೇಳನದಿಂದ ಹಿಂದಿರುಗಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಮಣಿ ಭವನದಲ್ಲಿ
ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಮಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ
ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿದರು.ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ೧೯೩೧ ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೩೧
ರಂದು ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ
ಸಮಯ ಇದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ೪ ಜನವರಿ ೧೯೮೨ ರಂದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ
ಮಣಿ ಭವನದ ಟೆರೇಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ಡೇರೆಯಿಂದ ಅವರನ್ನು
ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಸಮಿತಿಯು ಮಣಿ
ಭವನದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮುಂದೂಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸಭೆಯನ್ನು ಜೂನ್೧೪,
೧೯೮೪. ೧೯೮೪ ರಂದು ನಡೆಸಿತು..
ಮಣಿ ಭವನವು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ
ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.

ಭೂಗೋಳಮಾಹಿತಿ

ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಮುಂಬೈ ನಗರದ
ಗಾಮ್ದೇವಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ.

ಹವಾಮಾನ

ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಹವಾಮಾನವೆಂದರೆ ಮಳೆ, ಕೊಂಕಣ
ಬೆಲ್ಟ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಳೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ (ಸುಮಾರು
೨೫೦೦ mm ನಿಂದ ೪೫೦೦mm ವರೆಗೆ), ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನವು
ತೇವ ಮತ್ತು ಬೆಚ್ಚಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನವು
೩೦ ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ.
ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸಿ ಮತ್ತು ಆರ್ದ್ರತೆ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು
ತಾಪಮಾನವು ೪೦ ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ಅನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ.
ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲವು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸೌಮ್ಯವಾದ
ಹವಾಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ (ಸುಮಾರು ೨೮ ಡಿಗ್ರಿ
ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್), ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನವು ತಂಪಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು
ಶುಷ್ಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಮಾಡಬೇಕಾದ ಕೆಲಸಗಳು

ಸುಮಾರು ೪೦೦೦೦ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಿರುವ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿರುವ
ಗ್ರಂಥಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು. ಮೊದಲ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ,
ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು
ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಸಭಾಂಗಣಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ
ನೀಡಬಹುದು. ೨ ನೇ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ
ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕೋಣೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಹತ್ತಿರದ ಪ್ರವಾಸಿ ಸ್ಥಳ

● ಹಾಜಿ ಅಲಿ ದರ್ಗಾ (2೨.೫ ಕಿಮೀ)
● ವಲ್ಕೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ ( ೩.೯ ಕಿಮೀ)
● ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ ವಾಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ
(೫ ಕಿಮೀ)
● ಗೇಟ್‌ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (೫.೫ಕಿಮೀ)
● ಡಾ. ಭೌ ದಾಜಿ ಲಾಡ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ (೬.೧ ಕಿಮೀ)
● ವರ್ಲಿ ಕೋಟೆ (೮.೩ ಕಿಮೀ)
● ಬಾಂದ್ರಾ ಕೋಟೆ (೧೪.೨ ಕಿಮೀ)

ವಿಶೇಷ ಆಹಾರ ವಿಶೇಷತೆ ಮತ್ತು
ಹೋಟೆಲ್

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪಾಕಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಹತ್ತಿರದ
ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.

ಹತ್ತಿರದ ವಸತಿ ಸೌಕರ್ಯಗಳು
ಮತ್ತು
ಹೋಟೆಲ್/ಆಸ್ಪತ್ರೆ/ಪೋಸ್ಟ್
ಆಫೀಸ್/ಪೊಲೀಸ್ ಸ್ಟೇಷನ್

ಇಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ವಸತಿ ಸ್ಥಳಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಮಲಬಾರ್ ಹಿಲ್ಸ್ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆ (೨.೩ ಕಿಮೀ)
ಭಾಟಿಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆ (೧.೬ ಕಿಮೀ)

ಭೇಟಿ ನಿಯಮ ಮತ್ತು ಸಮಯ,
ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಉತ್ತಮ ತಿಂಗಳು

  ಇದು ೯.೩೦ ಎ.ಎಂ.ಗೆ ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಸಂಜೆ
೬:೩೦ ಕ್ಕೆ ಮುಚ್ಚುತ್ತದೆ.

ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆ

ಇಂಗ್ಲೀಷ್, ಹಿಂದಿ, ಮರಾಠಿ. .