ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಸಿಕ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವಾಣಿಯಲ್ಲಿರುವ 'ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ
ದೇವಾಲಯ' ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ
ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಶಕ್ತಿಪೀಠ ಮತ್ತು
ಬೃಹತ್ ಬಂಡೆಯ ದೇವಾಲಯವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಭೇಟಿ
ನೀಡಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ ತಾಣವಾಗಿದೆ.

ಜಿಲ್ಲೆಗಳು/ಪ್ರದೇಶ

ಕಲ್ವಾನ್ ತಾಲೂಕಾ, ನಾಸಿಕ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಭಾರತ.

ಇತಿಹಾಸ

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಮೂರೂವರೆ ಶಕ್ತಿಪೀಠಗಳಿವೆ
(ದೇವತೆಗಳ ಸ್ಥಳಗಳು). ಇವು ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ (ಸತಿ -
ಪಾರ್ವತಿಯ ರೂಪ, ಶಿವನ ಪತ್ನಿ) ಭಾಗಗಳು ಬಿದ್ದ
ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಸಪ್ತಶೃಂಗಿಯು ಅರ್ಧ ಅಥವಾ
ಅರ್ಧ (ಅರ್ಧ) ಶಕ್ತಿಪೀಠವಾಗಿದೆ.
ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿದ ದೇವಾಲಯವು ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿರುವ
ದೇವತೆಯ ಸುಮಾರು 8-9 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಬಂಡೆಯಿಂದ
ಕತ್ತರಿಸಿದ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ಎಂಬ ಹೆಸರು
'ಏಳು - ಪರ್ವತ ಪಿಕ್ಸ್' ಎಂದು ಅನುವಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು
ನಿಜಕ್ಕೂ ನಿಜವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ದೇವಾಲಯವು ಏಳು

ಪರ್ವತಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ರಮಣೀಯ
ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಅದ್ಭುತ ತಾಣವನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ ದೇವಿಯನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ 'ಏಳು ಪರ್ವತಗಳ'
ದೇವತೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವತೆಯ ಆಕೃತಿಯು
ಹದಿನೆಂಟು ಕೈಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ವಿಭಿನ್ನ
ಆಯುಧವನ್ನು ಹಿಡಿದಿದೆ. ಅವಳನ್ನು ತನ್ನ ಉಗ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ
ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಕ್ಷಸ ಮಹಿಷಾಸುರನು ಸಪ್ತಶೃಂಗಿಯ
ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಿನಾಶವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದಾಗ, ದೇವಿಯು
ದುರ್ಗೆಯ ರೂಪವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಕೊಂದಳು
ಎಂದು ಭಕ್ತರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಆಕೆಯನ್ನು ರಾಕ್ಷಸ
ಮಹಿಷಾಸುರನ ಸಂಹಾರಕಿಯಾದ 'ಮಹಿಷಾಸುರಮರ್ದಿನಿ'
ಎಂದೂ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಪ್ತಶೃಂಗಿ ದೇವಾಲಯವು ಎರಡು ಅಂತಸ್ತಿನದ್ದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು
ಸ್ವಯಂ-ವ್ಯಕ್ತವಾದ, ಸ್ವಯಂಭೂ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದೇವಿಯು ತನ್ನ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಎತ್ತರದ ಕಿರೀಟ, ಮೂಗುತಿ
ಮತ್ತು ನೆಕ್ಲೇಸ್‌ಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಆಭರಣಗಳಿಂದ
ಹೆಚ್ಚು ಅಲಂಕೃತಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಅವಳು ಯಾವಾಗಲೂ
ಸಿಂಧೂರದಿಂದ ಲೇಪಿತಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ
ಕಾಳಿಕುಂಡ್, ಸೂರ್ಯಕುಂಡ್ ಮತ್ತು ದತ್ತಾತ್ರೇಯಕುಂಡ್
ಮುಂತಾದ ವಿವಿಧ ಕುಂಡಗಳು (ನೀರಿನ ತೊಟ್ಟಿಗಳು) ಇವೆ. ಈ
ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸಪ್ತಶೃಂಗೀಗಡ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ,
ಅಂದರೆ ಸುಸಜ್ಜಿತ ಆವರಣ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆದಿವಾಸಿಗಳು
ಸಹ ದೇವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಭೌಗೋಳಿಕ ಮಾಹಿತಿ

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಲ್ವಾನ್ ತಾಲೂಕಿನ ವಾಣಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ
ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಸಿಕ್‌ನಿಂದ ಸುಮಾರು 60 ಕಿಮೀ
ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು 1230 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ
ಬಂಡೆಯ ತುದಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಹವಾಮಾನ

ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ತಾಪಮಾನವು 24.1 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್
ಆಗಿದೆ.
ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲವು ವಿಪರೀತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು
ತಾಪಮಾನವು 12 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ನಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ.
ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸಿಲು ತುಂಬಾ ಕಠಿಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ
ಪ್ರದೇಶವು ಚಳಿಗಾಲಕ್ಕಿಂತ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು
ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನವು 30 ಡಿಗ್ರಿ
ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ ಸುಮಾರು 1134 ಮಿಮೀ.

ಮಾಡಬೇಕಾದ ಕೆಲಸಗಳು

ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ನಂತರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಲಿನ
ಕುಂಡ್‌ಗಳು, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಲಿನ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ
ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು.

ಹತ್ತಿರದ ಪ್ರವಾಸಿ ಸ್ಥಳ

ದೇವಾಲಯದ ಸುಂದರ ಆವರಣವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ ನಂತರ
ಭೇಟಿ ನೀಡಬಹುದು
● ಅಂಚಲಾ ಕೋಟೆ (33.4 ಕಿಮೀ)
● ಅಹಿವಂತ್ ಕೋಟೆ (19 ಕಿಮೀ)
● ಮೋಹನ್‌ದಾರಿ ಕೋಟೆ (14.9 ಕಿಮೀ)
● ಕನ್ಹೆರ್ಗಡ್ ಕೋಟೆ (22.1 ಕಿಮೀ)
● ಜಾವ್ಲ್ಯಾ ಕೋಟೆ (26 ಕಿಮೀ)
● ರಾವ್ಲ್ಯಾ ಕೋಟೆ (34.3 ಕಿಮೀ)

ದೂರ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವ
ಸಮಯದೊಂದಿಗೆ ರೈಲು,
ವಿಮಾನ, ರಸ್ತೆ (ರೈಲು,
ವಿಮಾನ, ಬಸ್) ಪ್ರವಾಸಿ
ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ
ಪ್ರಯಾಣಿಸುವುದು

ಹತ್ತಿರದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ: ನಾಸಿಕ್ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ (76.1 ಕಿಮೀ)
ಹತ್ತಿರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ: ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜ್
ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (231 ಕಿಮೀ)
ರಸ್ತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ,
MSRTC ಬಸ್ಸುಗಳು ಮತ್ತು ಐಷಾರಾಮಿ ಬಸ್ಸುಗಳು ಪಕ್ಕದ
ನಗರಗಳಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ.

ವಿಶೇಷ ಆಹಾರ ವಿಶೇಷತೆ
ಮತ್ತು ಹೋಟೆಲ್

ದ್ರಾಕ್ಷಿತೋಟಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವ ಇದು ವೈನ್
ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಸ್ವರ್ಗವಾಗಿದೆ.

ಹತ್ತಿರದ ವಸತಿ ಸೌಕರ್ಯಗಳು
ಹೋಟೆಲ್/ಆಸ್ಪತ್ರೆ/ಪೋಸ್ಟ್
ಆಫೀಸ್/ಪೊಲೀಸ್ ಸ್ಟೇಷನ್

ಅದರ ದ್ರಾಕ್ಷಿತೋಟಕ್ಕೆ
ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ
ಇದು ವೈನ್ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ
ಸ್ವರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಹತ್ತಿರದ ವಸತಿ
ಸೌಕರ್ಯಗಳು
ಕೈಗೆಟುಕುವ ವಸತಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು, ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳು
ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪುತ್ತವೆ.
● ಅಭೋನಾ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯು 18.3 ಕಿಮೀ
ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.
● ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ವಾಣಿ 23.8 ಕಿಮೀ
ದೂರದಲ್ಲಿದೆ

ಹತ್ತಿರದ MTDC ರೆಸಾರ್ಟ್
ವಿವರಗಳು

ಹತ್ತಿರದ MTDC ರೆಸಾರ್ಟ್ 74.1 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ
ಗ್ರೇಪ್ ಪಾರ್ಕ್ ರೆಸಾರ್ಟ್ ಆಗಿದೆ.

ಭೇಟಿ ನಿಯಮ ಮತ್ತು
ಸಮಯ, ಭೇಟಿ ನೀಡಲು
ಉತ್ತಮ ತಿಂಗಳು

● ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೊದಲು ನೀವು
ದೇವಾಲಯವನ್ನು ತಲುಪಲು 470 ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು
ಹತ್ತಬೇಕು ಎಂದು ತಿಳಿದಿರಬೇಕು.
● ಮೋಟಾರು ಮಾಡಬಹುದಾದ ರಸ್ತೆಯು ನಿಮ್ಮನ್ನು
ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದಾರಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ,
ನಂತರ ಒಬ್ಬರು ಹತ್ತಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
● ದೇವಾಲಯದ ಸಮಯವು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6:00 ರಿಂದ ಸಂಜೆ

7:00 ರವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.
● ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಉತ್ತಮ ತಿಂಗಳುಗಳು
ಸುಮಾರು ಆಗಸ್ಟ್‌ನಿಂದ ಫೆಬ್ರವರಿ.

ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ
ಭಾಷೆ

ಇಂಗ್ಲೀಷ್, ಹಿಂದಿ, ಮರಾಠಿ.