अंबरनाथ हे मुंबई महानगर क्षेत्रातील उपनगरीय शहर आहे. प्राचीन अंब्रेश्वर शिवमंदिरावरून या शहराला नाव मिळाले.

जिल्हे/प्रदेश

ठाणे जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत.

इतिहास

अंबरनाथ मंदिर अंबरनाथमधील एका छोट्या ओढ्याच्या काठावर आहे. हे 11 व्या शतकातील भूमीजा शैलीचे मंदिर आहे, जे शिलहारा कलेचा उत्कृष्ट नमुना मानले जाते. स्थानिक काळ्या बेसाल्टचा वापर करून मंदिर बांधण्यात आले. हे मंदिर शिवाला समर्पित आहे आणि त्यात अनेक कलाकृती, प्रतिमा आणि फलक आहेत जे शैव धर्माचे महत्त्व दर्शवतात. गर्भगृहात शिवलिंग किंवा भगवान शिवाचे प्रतीक स्थापित केले आहे. मंदिराच्या उत्तर पोर्चमध्ये 1060 सीईचा संस्कृत शिलालेख होता. प्रवेशद्वारावर दोन मोठे, सुंदर आणि समृद्ध कोरीव खांब आहेत. मुख्य प्रवेशद्वाराव्यतिरिक्त आणखी दोन प्रवेशद्वार आहेत. नंदीची मूर्ती, भगवान शिव यांचे वाहन किंवा वाहन, दरवाजावर स्थापित केले आहे. मंदिराचे दोन विभाग आहेत. दोन्ही भागांमध्ये मोठ्या प्रमाणात कोरलेले बुरुज, खांब आणि छप्पर आहेत. या मंदिराच्या आर्किटेक्चरमध्ये सममिती हा एक महत्त्वाचा पैलू आहे. मंदिराचे स्तंभ नृत्य आकृत्या, भौमितिक डिझाईन्स इत्यादी जोड्यांमध्ये कोरलेले आहेत. अनेक हिंदू देवी -देवता मंदिराच्या दर्शनी भागावर कोरलेल्या आहेत. हे मंदिर या राज्यातील सर्वात जुने सुरक्षितपणे दिनांकित भूमीजा मंदिर आहे.
1060 मध्ये शिलाहारा राजा चिताराजा प्रथम यांनी हे मंदिर बांधले. जरी मंदिर शिलाहाराच्या काळात बांधले गेले असले तरी वास्तुकला आणि कला इतर राजवंशांवर जसे चालुक्य आणि सोलंकीचा प्रभाव पाडतात. हे मंदिर शैव सिद्धांत शैलीवर आधारित आहे, जे शैव धर्माची आणखी एक विचारधारा आहे. मंदिर हे स्थापत्य आणि आध्यात्मिक स्मारकाचे सुंदर उदाहरण आहे. हे मंदिर भारतीय पुरातत्व विभागाच्या अखत्यारीत येते.

मंदिर एका बंदरात उभे आहे. विधी पार पाडण्यासाठी अंगण एक सुसंस्कृत पवित्र स्थान प्रदान करते. मंडप, हॉलला तीन प्रवेशद्वार आहेत. मंदिराचे आतील भाग कथात्मक फलक, शिल्प आणि भौमितिक रूपांनी सजलेले आहे. प्रत्येक पदक अद्वितीयपणे दगडात कोरलेले आहे. खांब अत्यंत विस्तृत कोरीवकाम आणि शिल्पकला पॅनेलसह सुशोभित केलेले आहेत.
मुख्य मंदिर एक सनकुन शायर आहे, आणि एखाद्याला गर्भगृहात उतरावे लागते. गर्भगृहाचे आतील भाग सोपे आहे आणि त्याला कोणतीही सजावट नाही. एकेकाळी पश्चिम भारतात लोकप्रिय असलेल्या भूमीजा शैलीतील गर्भगृहाची अधोसंरचना आज जीर्ण अवस्थेत आहे.

भूगोल

अंबरनाथच्या एका उपनगरात हे मंदिर मुंबईपासून 49 किमी अंतरावर आहे.

हवामान/हवामान

या प्रदेशातील प्रमुख हवामान म्हणजे पर्जन्यमान, कोकण पट्ट्यात उच्च पर्जन्य (सुमारे 2500 मिमी ते 4500 मिमी) अनुभवले जाते आणि हवामान दमट आणि उबदार राहते. या हंगामात तापमान 30 अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
उन्हाळा गरम आणि दमट असतो आणि तापमान 40 अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
कोकणातील हिवाळा तुलनेने सौम्य हवामान (सुमारे 28 अंश सेल्सिअस) आहे आणि हवामान थंड आणि कोरडे राहते

करायच्या गोष्टी

मंदिराच्या बाह्य भिंतींवर अप्रतिम शिल्पे आहेत.
मंदिराची वास्तुशैली पाहता येईल.
जवळची पर्यटन स्थळे

मंदिर परिसर पासून सुरू होणाऱ्या डोंगर रांगेत खरोखर सुंदर ट्रेकिंग स्थळे आहेत:

मलंगगड किल्ला (17.7 किमी)
विकटगड किल्ला (47.7 किमी)
चंदेरी किल्ला (37 किमी)
माथेरान अंबरनाथ पासून 38 KM अंतरावर आहे आणि एक प्रसिद्ध हिल स्टेशन आहे.

विशेष खाद्य वैशिष्ट्य आणि हॉटेल

मंदिर परिसरात अनेक रेस्टॉरंट्स उपलब्ध आहेत. वडा पाव, पाव भाजी, फ्रँकी रोल अशा अनेक फराळाच्या वस्तू मंदिराबाहेर उपलब्ध आहेत.

निवास सुविधा जवळ आणि हॉटेल/हॉस्पिटल/पोस्ट ऑफिस/पोलीस स्टेशन

या परिसरात आणि आसपास विविध स्थानिक हॉटेल्स आहेत.
शिवकृपा हॉस्पिटल 0.65 KM अंतरावर सर्वात जवळचे हॉस्पिटल आहे.
सर्वात जवळचे पोलीस स्टेशन शिवाजी नगर पोलीस स्टेशन आहे (1.9 KM)
भेट देण्याचा नियम आणि वेळ, भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम महिना

मंदिर दररोज सकाळी 8:00 पासून खुले असते. संध्याकाळी 6:00 पर्यंत
या मंदिराला भेट देण्याचा उत्तम महिना म्हणजे फेब्रुवारी-मार्च.
महाशिवरात्रीच्या दिवसात हजारो भाविक अंबरनाथ मंदिराला भेट देतात
 

परिसरात बोलली जाणारी भाषा

इंग्रजी, हिंदी, मराठी