भीमाशंकर मंदिर हे शिव भक्तांचे आकर्षण असेलेले महाराष्ट्राच्या सह्याद्री पर्वत रांगेतील एक प्राचीन शिव मंदिर आहे. संपूर्ण भारतात पसरलेल्या १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी हे मंदिर एक ज्योतिर्लिंग आहे.

जिल्हे/प्रदेश    

पुणे जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत.

इतिहास    

महादेवाचे हे मंदिर महाराष्ट्रातील भीमा नावाच्या पवित्र नद्यांपैकी एका नदीच्या उत्पत्तीशी संबंधित आहे. विश्वास असा आहे की, भीमा नदीचा उगम इथे होतो आणि जंगलात ती नाहीशी होते आणि पुन्हा घनदाट जंगलात सह्याद्रीच्या पूर्व उतारावर दिसते. ही टेकडी प्रथम संरक्षित आणि अभयारण्य म्हणून ओळखली जाते.
हे भारतातील महत्वाच्या तीर्थक्षेत्रांपैकी एक आहे आणि ज्ञात संत आणि तपस्वी इथे भेट देतात. शैव पुराणात या मंदिराचा उल्लेख ज्योतिर्लिंगाच्या रूपात असलेल्या महादेवाशी संबंधित पवित्र स्थळांपैकी एक म्हणून केला जातो. इंडो-रोमन व्यापारासाठी हा प्राचीन व्यापारी मार्गाचा भाग आहे जो किनाऱ्यावरील बंदरांना पठारावरील व्यावसायिक केंद्रांशी जोडतो. गणेशघाट नावाचा एक पास अजूनही ट्रॅकर्ससाठी स्वर्ग मानला जातो. 
साहित्यिक सूत्रांचे म्हणणे आहे की हे मंदिर १३ व्या शतकात बांधले गेले आहे. १४३७ एडी मध्ये चिमाजी अंताजी नाईक भिंडे नावाच्या व्यापाऱ्याने मंदिराचा एक भाग बांधला होता. हे मंदिर नागरा शैलीतील स्थापत्यशास्त्राच्या जुन्या आणि नवीन दोन्ही रचना वापरून तयार केले गेले आहे. पोर्तुगीजांवर विजय मिळवल्यानंतर चिमाजी अप्पांनी वसई किल्ल्यावरून ५ घंटा घेऊन त्यातली एक घंटा या मंदिरात बसवली.  मंदिराचा हॉल १८ व्या शतकात पेशवे नाना फडणवीसांनी बांधला होता. हे मंदिर कोरड्या चिनाईच्या शैलीत बांधलेले आहे. हे मंदिर कोरड्या चिनाईच्या शैलीत बांधलेले आहे. या मंदिराला छत्रपती शिवाजी महाराज आणि राजाराम महाराज भेट देत असत असे सांगितले जाते. पेशवे रघुनाथरावांनी येथे एक विहीर खोदली होती. नाना फडणवीसांनी मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.

भूगोल    

हे मंदिर भोरगिरी गावात आहे जे खेड तालुक्याच्या उत्तर पश्चिमेकडील बाजूस ५० किमी अंतरावर आहे. हे पुणे शहरापासून १०६ किमी अंतरावर आहे.

हवामान/वातावरण     

या प्रदेशात वर्षभर उष्ण-अर्ध-शुष्क हवामान असते आणि सरासरी तापमान १९-३३ अंश सेल्सिअस असते.
एप्रिल आणि मे हे या प्रदेशातील सर्वात उष्ण महिने आहेत जेव्हा तापमान ४२ अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
हिवाळा अत्यंत तीव्र असतो आणि रात्री तापमान १० अंश सेल्सिअस इतके खाली जाऊ शकते, परंतु दिवसाचे सरासरी तापमान सुमारे २६ अंश सेल्सिअस असते.
प्रदेशात वार्षिक पाऊस सुमारे ७६३ मिमी इतका पडतो.

करावयाच्या गोष्टी     

मंदिरावर दशावतारच्या काही मूर्ती कोरल्या आहेत जे पाहण्यासारखे आहे. महाशिवरात्रीदरम्यान आणि पावसाळ्याच्या अगोदर होणाऱ्या काजव्यांच्या उत्सवाच्या वेळी हे मंदिर असंख्य पर्यटकांना आकर्षित करते.
जवळचे पर्यटन स्थळ  

 पर्यटकांच्या आकर्षणामध्ये जवळपासचे पुढील समाविष्ट आहे: 
●    भीमाशंकर अभयारण्य: १.७ किमी
●    शिवनेरी किल्ला: ६९.६ किमी
●    नारायणगड किल्ला: ८०.७ किमी
●    जीवधन किल्ला: ८०.१ किमी
●    हडसर किल्ला: ८३.२ किमी

विशेष खाद्यपदार्थ आणि हॉटेल  

 महाराष्ट्रीयन खाद्यपदार्थ प्रामुख्याने येथे जवळच्या रेस्टॉरंट्समध्ये आढळतात. मिसळ पाव हा इथल्या खास पदार्थांपैकी एक आहे.

जवळच्या निवास सुविधा आणि हॉटेल/हॉस्पिटल/पोस्ट ऑफिस/पोलीस स्टेशन    निवासासाठी जवळच विविध हॉटेल्स आहेत. 
●    घोडेगाव पोलीस स्टेशन ४७.२ किमी अंतरावर सर्वात जवळ आहे.
●    ६६.२ किमी अंतरावर संजीवनी छाती आणि सामान्य रुग्णालय आहे.

स्थळास भेटीचे नियम आणि वेळ, भेटण्यासाठीचा सर्वोत्तम महिना   

 ●    भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ सप्टेंबर ते फेब्रुवारी दरम्यान आहे.
●    मंदिरात प्रवेशासाठी शुल्क नाही.
●    ते सकाळी ४:०० वाजता उघडते आणि संध्याकाळी ८:०० वाजता बंद होते.

परिसरात बोलली जाणारी भाषा    

इंग्रजी, हिंदी, आणि मराठी.