डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय - DOT-Maharashtra Tourism
Breadcrumb
Asset Publisher
डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय (मुंबई)
भाऊ दाजी लाड संग्रहालय मुंबईत आहे. हे मुंबईच्या नैसर्गिक आणि सांस्कृतिक इतिहासाचे प्रदर्शन करण्यासाठी ओळखले जाते. याला मुंबईचे शहर संग्रहालय म्हणूनही ओळखले जाते.
जिल्हे/ प्रदेश
मुंबई, महाराष्ट्र, भारत.
इतिहास
भाऊ दाजी लाड संग्रहालय वीरमाता जिजाबाई भोसले उद्यान (सामान्यतः भायखळा प्राणिसंग्रहालय म्हणून ओळखले जाते) च्या प्रवेशद्वारावर आहे. यापूर्वी व्हिक्टोरिया आणि अल्बर्ट म्युझियम, बॉम्बे म्हणून ओळखले जात होते. हे संग्रहालय १८५७ मध्ये सामान्य लोकांसाठी सुरू झाले. हे मुंबईतील सर्वात जुने संग्रहालय आहे आणि मुंबई शहराचे एक महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक स्थळ मानले जाते. संग्रहालयासाठी बांधलेली ही पहिली वसाहतवादी इमारत होती.
मुंबईमध्ये संग्रहालय बांधण्याची कल्पना प्रथम १८५० मध्ये प्रकट झाली, १८५१ मध्ये लंडनमध्ये आयोजित होणाऱ्या ''सर्व राष्ट्रांच्या उद्योगाच्या कामांचे महान प्रदर्शन'' तयार करताना. प्रदर्शनामुळे शहरात उभारण्यात आलेल्या नवीन संग्रहालयाला उत्प्रेरक मिळाले. किल्ल्यातील बराकी फोर्ट परिसरात स्तिथ आहे. ज्याला 'गव्हर्नमेंट सेंट्रल म्युझियम' म्हणून ओळखले जाते.
सुमारे शंभर वर्षांनंतर, १ नोव्हेंबर १९७५ रोजी या संग्रहालयाचे नाव बदलून 'डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय' असे करण्यात आले ज्याची दृष्टी आणि समर्पण हे या संग्रहालयाच्या स्थापनेमागील प्रमुख घटक होते. डॉ. भाऊ दाजी लाड हे मुंबईचे पहिले भारतीय शेरिफ होते. या संग्रहालयाची स्थापना झाली तेव्हा ते एक महान परोपकारी, इतिहासकार, वैद्य, शल्यचिकित्सक आणि संग्रहालय समितीचे सचिव होते. १९९७ पर्यंत हे संग्रहालय मोडकळीस आले होते आणि ग्रेटर मुंबई महानगरपालिकेने (MCGM) जीर्णोद्धाराच्या कामांसाठी 'INTACH'ला आवाहन केले. MCGM, जमनालाल बजाज फाऊंडेशन आणि INTACH मध्ये हे संग्रहालय पुनर्संचयित करण्यासाठी फेब्रुवारी २००३ मध्ये त्रिपक्षीय करार करण्यात आला. ही विस्तृत कामे जवळजवळ पाच वर्षे केली गेली आणि ४ जानेवारी २००८ रोजी हे संग्रहालय जनतेसाठी पुन्हा सुरू करण्यात आले.
19 व्या शतकातील या व्हिक्टोरियन इमारतीमध्ये विविध प्रकारची प्रदर्शने आहेत आणि संग्रहालयात विविध प्रकारच्या गॅलरी पाहता येतात. काही गॅलरीमध्ये आर्ट गॅलरी, कमलनयन बजाज मुंबई गॅलरी, द फाउंडर्स गॅलरी, १ thव्या शतकातील पेंटिंग गॅलरी, ओरिजिन्स ऑफ मुंबई गॅलरी आणि कमलनयन बजाज स्पेशल एक्झिबिशन गॅलरी यांचा समावेश आहे.
19 व्या शतकातील विविध प्रकारच्या शिल्पकला उत्कृष्ट नमुने आहेत ज्या संग्रहालयात मोकळ्या जागेत ठेवण्यात आल्या आहेत. संग्रहालयाच्या प्रवेशद्वारावर, पूर्व 6 व्या शतकातील बी.सी.ई. पुनर्संचयित हत्तीचे शिल्प दिसू शकते. हे शिल्प एलिफंटा बेटावर सापडले ज्यामुळे बेटाला 'एलिफंटा बेट' असे नाव पडले.
या संग्रहालयात दिसणारी मातीची मॉडेल्स, चांदी आणि कॉपरवेअर आणि वेशभूषा यांच्यासमवेत मुंबईचे पुरातत्त्वीय निष्कर्ष, नकाशे आणि ऐतिहासिक छायाचित्रे मोठ्या संख्येने आहेत. या संग्रहालयाच्या एका महत्त्वाच्या संग्रहात १७ व्या शतकातील हतीम ताईचे हस्तलिखित समाविष्ट आहे. याशिवाय डेव्हिड सॅसन क्लॉक टॉवर म्हणून ओळखला जाणारा घड्याळाचा टॉवर आपली दृष्टी आकर्षित करतो.
भूगोल
प्रसिद्ध भायखळा प्राणिसंग्रहालयाच्या प्रवेशद्वारावर हे संग्रहालय मुंबई शहरात आहे.
हवामान/हवामान
या भागातील प्रमुख हवामान म्हणजे पाऊस, कोकण पट्ट्यात उच्च पावसाचा अनुभव (सुमारे २५०० मिमी ते ४५०० मिमी) आणि हवामान दमट आणि उबदार राहते. या हंगामात तापमान ३०अंश सेल्सिअसपर्यंत पोहोचते.उन्हाळा उष्ण आणि दमट असतो आणि तापमान ४० अंश सेल्सिअसपर्यंत जाते.हिवाळ्यात सौम्य हवामान (सुमारे २८अंश सेल्सिअस) असते आणि हवामान थंड आणि कोरडे राहते.
करायच्या गोष्टी
संग्रहालयातील वेगवेगळ्या गॅलरींना भेट द्या:-
● विविध गॅलरींना भेट द्या
● संग्रहालयाच्या आसपासच्या शिल्पांना भेट द्या
● डेव्हिड ससून वॉचटॉवर पाहण्यासाठी
संग्रहालयाच्या इमारतीत एक म्युझियम शॉप आणि एक कॅफे देखील आहे.
जवळचे पर्यटन स्थळ
● वीर माता जिजाबाई भोसले उद्यान आणि प्राणिसंग्रहालय (0.1 कि.मी.)
● नेहरू विज्ञान केंद्र (४. १ कि.मी.)
● हाजी अली दर्गा (४. ७ कि.मी.)
● श्री सिद्धी विनायक गणपती मंदिर (६. १ कि.मी.)
● वरळी फोर्ट (७. ६ कि.मी.)
● माहिम फोर्ट (८. ८ कि.मी.)
विशेष खाद्य वैशिष्ट्य आणि हॉटेल
ठाणे संपूर्ण भारतातील अस्सल महाराष्ट्रीयन खाद्यपदार्थ आणि अगदी खाद्यपदार्थांची जोड देते. हे मुंबईच्या परिसरात असल्याने सर्व प्रकारच्या पाककृती ठाण्यात उपलब्ध आहेत.
निवास सुविधा जवळ आणि हॉटेल/हॉस्पिटल/पोस्ट ऑफिस/पोलीस स्टेशन
ठाण्यात विविध हॉटेल्स, रिसॉर्ट्स आणि लॉज उपलब्ध आहेत. ठाणे शहरात रूग्णालयांचे उत्तम विकसित नेटवर्क आहे
सर्वात जवळील पोस्ट ऑफिस 1.3 किमी अंतरावर आहे.
सर्वात जवळचे पोलीस स्टेशन 0.4 किमी अंतरावर आहे
भेट देण्याचा नियम आणि वेळ, भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम महिना
ठाणे वर्षभर उपलब्ध आहे. ठाण्याला भेट देण्याचा उत्तम काळ म्हणजे ऑक्टोबर - मार्च दरम्यान जेव्हा सरासरी तापमान 22 अंश सेल्सिअसच्या आसपास राहते.
परिसरात बोलली जाणारी भाषा
इंग्रजी, हिंदी, मराठी आणि गुजराती.
Gallery
डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय (मुंबई)
एकेकाळी पडक्या अवस्थेत असलेले संग्रहालय बृहन्मुंबई महानगरपालिका आणि जमनालाल बजाज फाऊंडेशन द्वारे समर्थित INTACH द्वारे सर्वसमावेशक पाच वर्षांसाठी पुनर्संचयित केले गेले. या प्रकल्पाला 2005 मध्ये सांस्कृतिक संवर्धनासाठी UNESCO चा आंतरराष्ट्रीय उत्कृष्टता पुरस्कार मिळाला. संग्रहालय 2008 मध्ये एका विस्तृत प्रदर्शन कार्यक्रमासह पुन्हा उघडले आणि समकालीन कला आणि संस्कृतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी वचनबद्ध आहे.
डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय (मुंबई)
संग्रहालय एक विस्तृत प्रदर्शन कार्यक्रम आयोजित करते जे संग्रहाचे महत्त्व शोधते आणि समकालीन कला आणि संस्कृतीवर लक्ष केंद्रित करते. क्युरेट केलेल्या प्रदर्शनांची मालिका, 'एन्गेजिंग ट्रॅडिशन्स' या शीर्षकाने कलाकारांना संग्रहालयाचा संग्रह, इतिहास आणि संग्रहणांना प्रतिसाद देण्यासाठी आमंत्रित करते, जे परंपरा आणि संग्रहालयाच्या स्थापनेला अधोरेखित करणार्या समस्यांना थेट संबोधित करतात, तरीही ऑर्थोडॉक्सींना आव्हान देऊन वर्तमानाला उद्युक्त करतात. आणि गृहीतकांवर प्रश्नचिन्ह. या कार्यक्रमात सुदर्शन शेट्टी, जितिश कल्लट, अतुल दोडिया, एल.एन. तल्लूर, रंजिनी शेट्टर, शेबा छछी, सीएएमपी, ठुकराल आणि तगरा यांसारख्या अनेक मान्यवर समकालीन कलाकारांनी सहभाग घेतला आहे.
डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय
डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय 1857 मध्ये लोकांसाठी खुले करण्यात आले आणि मुंबईतील सर्वात जुने संग्रहालय आहे. हे पूर्वीचे व्हिक्टोरिया आणि अल्बर्ट म्युझियम, बॉम्बे आहे, जे ललित आणि सजावटीच्या कलांच्या दुर्मिळ संग्रहाद्वारे शहराचा सांस्कृतिक वारसा आणि इतिहास प्रदर्शित करते जे सुरुवातीच्या आधुनिक कला पद्धती तसेच बॉम्बे प्रेसिडेन्सीच्या विविध समुदायांच्या कारागिरीवर प्रकाश टाकते. कायमस्वरूपी संग्रहामध्ये लहान मातीचे मॉडेल, डायोरामा, नकाशे, लिथोग्राफ, छायाचित्रे आणि मुंबईतील लोकांचे जीवन आणि अठराव्या शतकाच्या उत्तरार्धापासून ते विसाव्या शतकाच्या सुरुवातीपर्यंतच्या शहराच्या इतिहासाचे दस्तऐवजीकरण करणारी दुर्मिळ पुस्तके यांचा समावेश आहे.
डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय
डॉ. भाऊ दाजी लाड संग्रहालय 1857 मध्ये लोकांसाठी खुले करण्यात आले आणि मुंबईतील सर्वात जुने संग्रहालय आहे. हे पूर्वीचे व्हिक्टोरिया आणि अल्बर्ट म्युझियम, बॉम्बे आहे, जे ललित आणि सजावटीच्या कलांच्या दुर्मिळ संग्रहाद्वारे शहराचा सांस्कृतिक वारसा आणि इतिहास प्रदर्शित करते जे सुरुवातीच्या आधुनिक कला पद्धती तसेच बॉम्बे प्रेसिडेन्सीच्या विविध समुदायांच्या कारागिरीवर प्रकाश टाकते. कायमस्वरूपी संग्रहामध्ये लहान मातीचे मॉडेल, डायोरामा, नकाशे, लिथोग्राफ, छायाचित्रे आणि मुंबईतील लोकांचे जीवन आणि अठराव्या शतकाच्या उत्तरार्धापासून ते विसाव्या शतकाच्या सुरुवातीपर्यंतच्या शहराच्या इतिहासाचे दस्तऐवजीकरण करणारी दुर्मिळ पुस्तके यांचा समावेश आहे.
How to get there

By Road
By Road:- Nearest Bus Stop is Jijamata Udyan 0.3 KM.

By Rail
By Rail:- Nearest railway station is Byculla Railway Station 0.7 KM. Main halt for outstation trains is CSMT 4.4 KM

By Air
By Air:- Chhatrapati Shivaji Maharaj International Airport 15.3 KM
Near by Attractions
Tour Package
Where to Stay
No Hotels available!
Tour Operators
MobileNo :
Mail ID :
Tourist Guides
पाटकर श्रुतिका अशोक
ID : 200029
Mobile No. 9224331274
Pin - 440009
गायकवाड दत्तात्रय पतंगराव
ID : 200029
Mobile No. 9594771949
Pin - 440009
जेठवा शैलेश नितीन
ID : 200029
Mobile No. 9594177846
Pin - 440009
मीना संतोषी छोगरम
ID : 200029
Mobile No. 9004196724
Pin - 440009
Subscription
आमचा पत्ता
पर्यटन संचालनालय, महाराष्ट्र
१५ मजला, नरिमन भवन,
नरिमन पॉइंट, मुंबई ४०००२१
connect.dot-mh@gov.in
०२२-६९१०७६००
द्रुत दुवे
QR कोड वापरून मोबाइल अॅप डाउनलोड करा

Android

iOS