कळसूबाई शिखर महाराष्ट्राचा एव्हरेस्ट म्हणून ओळखला जाते. हे ठिकाण महाराष्ट्राच्या पश्चिम घाटात आहे. हे महाराष्ट्रातील सह्याद्री पर्वत रांगेतील सर्वात उंच शिखर आहे जे १६४६ मीटर उंचीवर आहे. हे मुंबई आणि पुण्याहून सहज प्रवेशयोग्य आहे. हा ट्रेक नैसर्गिक वातावरण जसे धबधबे, जंगले, गवताळ प्रदेश आणि ऐतिहासिक स्थळे यांनी समृद्ध आहे.

जिल्हे/ प्रदेश 

अहमदनगर जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत.

इतिहास       

शिखरावर सपाट जमिनीचे माफक स्वरूपाचे क्षेत्र आहे जिथे कळसूबाईचे पवित्र मंदिर आहे. पारंपारिक प्रार्थना सेवा आठवड्यातून दोनदा म्हणजे प्रत्येक मंगळवारी आणि गुरुवारी एका पुजारीद्वारे आयोजित केली जाते. स्थानिक लोक जत्रेचे आयोजन करून नवरात्रोत्सव साजरा करतात. जवळच्या गावातील पर्यटक मंदिराला भेट देतात. भाविकांसाठी पूजा साहित्य देण्यासाठी अनेक स्टॉल्स शिखराभोवती लावण्यात आले आहेत. या विशेष प्रसंगी, स्थानिक लोक या जत्रेत भाग घेतात जे त्यांच्या उपजीविकेला पूरक बनण्यास मदत करते आणि त्यांना पवित्र पर्वताचा आदर करण्याची संधी प्रदान करते

भूगोल

लगतच्या टेकड्यांसह शिखर पूर्व पश्चिम दिशेला पसरले आहे जे शेवटी पश्चिम घाटाच्या कठीण बाजूस जवळजवळ उजव्या कोनात विलीन होते. ते इगतपुरी तालुका, उत्तरेस नाशिक जिल्हा आणि दक्षिणेस अकोले तालुका, अहमदनगर जिल्हा यांची सीमांकन करून एक नैसर्गिक सीमा तयार करतात. पर्वत हा दख्खन पठाराचा एक भाग आहे, त्याचा पाया सरासरी समुद्र सपाटीपासून ५८७ मीटर उंचीवर आहे.

हवामान       

या प्रदेशात वर्षभर उष्ण-अर्ध-शुष्क हवामान असते आणि सरासरी तापमान १९-३३ अंश सेल्सिअस असते.

एप्रिल आणि मे हे सर्वात उष्ण महिने असतात जेव्हा तापमान ४२ अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.

हिवाळा अत्यंत तीव्र असतो आणि रात्री तापमान १० अंश सेल्सिअस इतके खाली जाऊ शकते, परंतु दिवसाचे सरासरी तापमान सुमारे २६ अंश सेल्सिअस असते.

या प्रदेशात वार्षिक पाऊस सुमारे ७६३ मिमी आहे.

करायच्या गोष्टी       

ट्रेकिंगसाठी हे ठिकाण लोकप्रिय आहे. गिर्यारोहण, ट्रेकिंग आणि रॉक क्लाइंबिंगसारख्या साहसी उपक्रम उपलब्ध आहेत.

जवळचे पर्यटन स्थळ        

कळसूबाई शिखरासह खालील पर्यटन स्थळांना भेट देण्याची योजना करू शकता

● भंडारदरा तलाव: कळसूबाईच्या दक्षिणेस १६. २ किमी अंतरावर स्थित सुंदर सरोवर. आठवड्याच्या शेवटी भेट देण्यासाठी चांगले ठिकाण. पावसाळ्यात किंवा नंतर इथे भेट देता येते.

● भंडारदरा: भंडारदरा येथे नयनरम्य दृश्ये, थंड हवामान, धबधबे, तलाव इत्यादी अनेक आकर्षणे आहेत. कळसूबाई शिखराच्या दक्षिणेला १५ किमी अंतरावर भरपूर उपक्रम असलेले एक छोटेसे हिल स्टेशन आहे.

● संधान खोरे: महाराष्ट्रातील पश्चिम घाटाचा भाग असलेल्या भव्य सह्याद्री पर्वतरांगेतील सुंदर कोरीव दरी म्हणजे संधान खोरे. कळसुसाई शिखरापासून ३२. ३ कि.मी. अंतरावर.

● रतनगड गड: हा गड रतनवाडीत आहे. पावसाळ्यात भेट द्यायलाच हवी अशा ठिकाणांपैकी एक, त्यात भगवान शिवाचे प्रसिद्ध मंदिरही आहे. हे कळसुबाई शिखरापासून २६. ७ किमी दूर आहे.

● रंधा धबधबा: प्रवरा नदीचे स्वच्छ पाणी १७० फूट उंचीवरून भव्य खिंडीत पडते, त्या ठिकाणाला केवळ पावसाळ्याच्या हंगामात भेट देता येते. हे ठिकाण कळसुबाई शिखरापासून १४. ६ कि.मी. अंतरावर आहे.

अंतर आणि आवश्यक वेळेसह रेल्वे, हवाई, रस्ता (ट्रेन, उड्डाण, बस) द्वारे पर्यटन स्थळाचा प्रवास कसा करावा

या प्रवासाच्या ठिकाणी वाहतुकीचे एक सुरळीत जाळे आहे आणि विमानमार्ग, रेल्वे आणि रस्तेमार्गे पोहोचता येते. पर्यटक एकतर मुंबई विमानतळावरून किंवा पुणे विमानतळावरून उड्डाण करू शकतात आणि नंतर कळसूबाईला जाऊ शकतात. रस्त्याने मुंबई - कसारा - इगतपुरी - घोटी - बारी गाव मार्ग अनुसरता येतो.

रेल्वेने कसारा रेल्वे स्थानकापर्यंत प्रवास करता येतो आणि नंतर बारी गावी टॅक्सीने जाता येते. ट्रेकर्स सामान्यतः या मार्गाने प्रवास करणे आणि कळसूबाई शिखर गाठणे पसंत करतात.

जवळचे विमानतळ: छत्रपती शिवाजी महाराज विमानतळ मुंबई १५४ किमी (३ तास ५७ मिनिटे)

सर्वात जवळील रेल्वे स्थानक: इगतपुरी ३२.३ किमी (१ तास ३ मि.)

विशेष खाद्य वैशिष्ट्य आणि हॉटेल

येथील स्थानिक खाद्यपदार्थांमध्ये प्रामुख्याने महाराष्ट्रीयन व्यंजन तसेच दक्षिण आणि उत्तर भारतीय पाककृतींचे मिश्रण उपलब्ध आहेत. जवळपासच्या अनेक रेस्टॉरंट्समध्ये स्थानिक चविष्ट असलेल्या शाकाहारी आणि मांसाहारी असे दोन्ही प्रकारचे पदार्थ दिले जातात.

निवास सुविधा जवळ आणि हॉटेल/ हॉस्पिटल/ पोस्ट   

• महाराष्ट्र प्रदेशातील इगतपुरी मध्ये स्थित, कळसूबाई कॅम्पिंग मोफत खाजगी पार्किंगसह निवास प्रदान करते.
• कार्यालय/पोलीस स्टेशन कॅम्पमध्ये रोज शाकाहारी नाश्ता उपलब्ध आहे.
• पाहुणे बागेत आराम करू शकतात.
• कळसूबाई कॅम्पिंगपासून नाशिक ६० किमी अंतरावर आहे, तर भंडारदरा १६. २ किमी दूर आहे.
• भंडारदरा जवळ प्राथमिक आरोग्य सेवा केंद्र उपलब्ध आहे.
• सर्वात जवळचे पोस्ट ऑफिस वरुंगशी येथे उपलब्ध आहे जे कळसूबाईपासून ६. ७ किमी अंतरावर आहे.
• सर्वात जवळचे पोलीस स्टेशन घोटी येथे २६. २ किमी अंतरावर आहे

जवळच MTDC रिसॉर्ट      

सर्वात जवळचा MTDC हॉलिडे रिसॉर्ट शेंडी येथे आहे, जो कळसूबाई शिखरापासून ७. १ किमी दूर आहे.

भेट देण्याचा नियम आणि वेळ, भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम महिना

मान्सून (पाऊस) ट्रेकसाठी जून ते ऑगस्ट, फुले ट्रेकसाठी सप्टेंबर ते ऑक्टोबर, नोव्हेंबर ते मे रात्री ट्रेक करण्याची शिफारस केली जाते. मे अखेरीस, तुम्हाला मान्सूनपूर्व ढगांचे शिखर खाली दिसू शकते. मान्सून माघारी गेल्यानंतर कळसूबाई येथे कॅम्पिंग उपलब्ध आहे. पावसाळ्यात, कॅम्पिंग शक्य नाही कारण जोरदार वारा आणि पाऊस असतो.

परिसरात बोलली जाणारी भाषा    

इंग्रजी, हिंदी, मराठी