कोलाबा हा महाराष्ट्रातील अलिबाग येथील समुद्रकिनाऱ्यापासून २ किमी अंतरावर सागरी किल्ला आहे. हा छत्रपती शिवाजी महाराजांचा तटबंदी असलेला सागरी तळ होता. आज हे अरबी समुद्राचे सुखद समुद्री दृश्य असलेले संरक्षित स्मारक आहे.

अलिबागच्या किनाऱ्यापासून २ किलोमीटर अंतरावर असलेला कोलाबा किल्ला हा कमलाउद्दीन शाह बाबा (कु-ला-बा) नंतर कुलाबा किल्ला म्हणूनही ओळखला जातो. ३०० वर्षे जुने असल्याचे सांगितले जाते, किल्ला समुद्राने वेढलेला आहे आणि दोन मुख्य प्रवेशद्वार आहेत, एक समुद्रकिनारी आणि दुसरा अलिबागच्या दिशेने. किल्ल्याच्या भिंती २५ फूट उंच असल्याचे सांगितले जाते.

वाघ, मोर आणि हत्ती यासारख्या प्राण्यांचे कोरीव काम प्रवेशद्वारात दिसते. गेटच्या जवळ, पद्मावती आणि महिषासुर आणि इतर देवतांची मंदिरे आहेत आणि किल्ल्याच्या मुख्य देवतेसह.

इ.स. १६६२ मध्ये शिवाजी महाराजांनी कोलाबा किल्ल्याला कडक आणि मजबूत केले आणि किल्ल्याला त्याच्या मुख्य नौदल केंद्रांपैकी एक बनवले. किल्ल्याचा कारभार दर्या सागर आणि माणिक भंडारी यांना देण्यात आला ज्यांच्या अंतर्गत कोलाबा तटबंदी ब्रिटिश जहाजांवर मराठ्यांच्या हल्ल्यांचे केंद्र बनले. १७५९ मध्ये राघोजी आंग्रे यांनी किल्ल्याच्या आत सिद्धिविनायक मंदिर बांधले.

जिल्हे/प्रदेश

रायगड जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत.

इतिहास

सतराव्या शतकात छत्रपती शिवाजी महाराजांनी कोकण दक्षिणेपासून कल्याणपर्यंतचा संपूर्ण प्रदेश काबीज केल्यानंतर त्यांनी हा किल्ला आपल्या नौदल तळांपैकी एक बनवला आणि इ.स. १६६२ सीई मध्ये त्याची पुनर्बांधणी केली. दोन मुख्य प्रवेशद्वार आहेत जे अनुक्रमे समुद्र किनाऱ्यावर आणि अलिबागच्या दिशेने आहेत. सर्जेकोट म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या लँडसाईडवर एक लहान बंदर आहे. हा समुद्र-किल्ला असला तरी त्यात गोड्या पाण्याच्या विहिरी आहेत आणि आतल्या टाक्या आहेत ज्यात वर्षभर पाणी असते. किल्ल्याच्या आत काही मंदिरे आहेत आणि हाजी कमलुद्दीन शाहची दर्गा आहे. किल्ल्याच्या उत्तर भिंतीजवळ दोन इंग्रजी तोफ आहेत. या तोफांना चाकांवर बसवले जाते. किल्ल्याचे नेतृत्व कान्होजी आंग्रे यांनी केले, एक कुशल योद्धा ज्याने अनेक वेळा इंग्रजी आणि पोर्तुगीजांचा पराभव केला. १७४७ मध्ये किल्ल्यावर जंजिराच्या सिद्दीने हल्ला केला पण पेशव्यांच्या मदतीने त्याचा यशस्वीपणे खंडन करण्यात आला. राघोजी आंग्रे यांच्या राजवटीत अलिबागने समृद्धी पाहिली होती. मात्र, राघोजी आंग्रे यांच्या मृत्यूनंतर अनिश्चिततेच्या काळातून जावे लागले. शेवटी, किन्होजीच्या मृत्यूनंतर १८४० मध्ये हा किल्ला ब्रिटिशांच्या अधिपत्याखाली आला.

भूगोल

कोलाबा हा सागरी किल्ला आहे जो अलिबागच्या किनाऱ्यापासून दोन किलोमीटर अंतरावर आहे. कमी भरती दरम्यान, एखादा किल्ल्यावर चालत जाऊ शकतो तर उंच भरती दरम्यान एखाद्याला बोटीने किल्ल्यात प्रवेश करावा लागतो.

हवामान/हवामान

Region प्रदेशातील प्रमुख हवामान म्हणजे पर्जन्यमान, कोकण पट्ट्यात उच्च पर्जन्यमान (सुमारे २५०० मिमी ते ४५०० मिमी पर्यंत) अनुभवले जाते आणि हवामान दमट आणि उबदार राहते. या हंगामात तापमान ३० अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
● उन्हाळे गरम आणि दमट असतात आणि तापमान ४० अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
● हिवाळ्याचे वातावरण सौम्य असते (सुमारे २८ अंश सेल्सिअस) आणि हवामान थंड आणि कोरडे राहते

करायच्या गोष्टी

कोलाबा किल्ल्यावरील आकर्षणे खालीलप्रमाणे आहेत,
1. सिद्धिविनायक मंदिर
2. महिषासुर मंदिर
3. पद्मावती मंदिर
4. हाजी कमलुद्दीन शाह दर्गा
5. गोड्या पाण्यातील विहीर
6. किल्ल्याची भव्य वास्तू आहे आणि तेथे हत्ती, मोर, वाघ आणि बरेच काही सुंदर कोरीवकाम आहे.
7. हा सागरी किल्ला असल्याने समुद्राचे विलोभनीय दर्शन होते.

जवळची पर्यटन स्थळे

कोलाबा किल्‍ला सर्वात जवळची पर्यटन स्थळे आहेत,
● अलिबाग बीच (०.१ किमी)
● कान्होजी आंग्रे समाधी (१ किमी)
● कनकेश्वर मंदिर (१५ किमी)
● चुंबकीय वेधशाळा (१ किमी)

विशेष खाद्य वैशिष्ट्य आणि हॉटेल

किल्ल्यावर कोणतेही रेस्टॉरंट्स किंवा हॉटेल्स उपलब्ध नाहीत.
अलिबाग शहरात अनेक रेस्टॉरंट्स आहेत. किनारपट्टी पर्यटन स्थळ असल्याने हे समुद्री खाद्यपदार्थांसाठी प्रसिद्ध आहे.

निवास सुविधा जवळ आणि हॉटेल/हॉस्पिटल/पोस्ट ऑफिस/पोलीस स्टेशन

किल्ल्याच्या किंवा अलिबाग समुद्रकिनाऱ्याजवळ एखाद्याच्या बजेटनुसार योग्य निवास व्यवस्था सहज उपलब्ध होऊ शकते कारण अनेक पर्याय आहेत.
किल्ल्याच्या सर्वात जवळचे हॉस्पिटल अलिबाग सिव्हिल हॉस्पिटल आहे जे अलिबाग समुद्रकिनाऱ्याच्या परिसरात आहे. (०.३ किमी)
अलिबाग पोलीस स्टेशन किल्ल्याच्या सर्वात जवळ आहे आणि अलिबाग किनाऱ्यावरून सहज उपलब्ध आहे. (१.१ किमी)
अलिबाग हेड पोस्ट ऑफिस अलिबाग बीच पासून चालण्यायोग्य अंतरावर आहे.

भेट देण्याचा नियम आणि वेळ, भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम महिना

किल्ल्या भेटी सर्वोत्तम मार्च ते फेब्रुवारी आहेत.
काही सूचना पालन करण्याचा सल्ला दिला आहे-
पाणी आपले पाणी आणि स्नॅक्स किल्ल्यावर जा.
तुमानानुसार योग्य चौकट.
एक जर कोणी चालण्याची योजना आखत असेल तर भरती येण्याची वेळ आली आहे याची खात्री करा.
एक जर किल्ल्यावर चालत असेल तर प्रूफ पादत्राणे घालण्याची खात्री करा.
सूर्य सूर्य किल्ला सोडण्याचा सल्ला पूर्वी.

परिसरात बोलली जाणारी भाषा

इंग्रजी, हिंदी, मराठी.