माथेरान हे महाराष्ट्राच्या पश्चिम भागात मुंबई जवळचे हिल स्टेशन आहे. हे थंड हवामान आणि प्रदूषणमुक्त हवेसाठी लोकप्रिय आहे कारण या हिल स्टेशनवर मोटर वाहनांवर बंदी आहे. नेरळ ते माथेरान पर्यंत टॉय ट्रेनने प्रवास करताना हे ठिकाण असंख्य नयनरम्य दृश्याचा आस्वाद घेण्याची संधी देते.

जिल्हा/प्रदेश    
रायगड जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत

इतिहास    
माथेरानचा शोध एकोणिसाव्या शतकाच्या मध्याच्या दरम्यान ठाणे क्षेत्राचे जिल्हाधिकारी ह्यू पॉयंट्झ मालेट यांनी लावला. या जागेची स्थापना मुंबईचे राज्यपाल लॉर्ड एल्फिन्स्टन यांनी केली होती, त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली हे हिल स्टेशन मनोरंजनासाठी विकसित केले गेले. कडाक्याच्या उष्णतेवर मात करण्यासाठी ब्रिटिशांनी उन्हाळ्यात राहण्यासाठी हे ठिकाण हॉटेल म्हणून तयार केले होते. सध्याची टॉय ट्रेन म्हणून ओळखली जाणारी नॅरोगेज ट्रेन १९०७ मध्ये आडमजी पीरभॉय यांनी बांधली होती जी नेरळ आणि माथेरान दरम्यान सुंदर निसर्ग बघण्याची संधी देते.

भूगोल
माथेरान हे भारतातील एक चिमुकले, पण आकर्षक हिल स्टेशन आहे. हे पश्चिम घाटाच्या रेंजवर समुद्रसपाटीपासून सुमारे २६२४ फूट उंचीवर आहे. हिल स्टेशन मुंबईच्या पूर्वेस आणि पुण्याच्या वायव्येस स्थित आहे.

हवामान    
या प्रदेशातील प्रमुख हवामान म्हणजे पावसाळा. कोकण पट्ट्यात उच्च पर्जन्य (सुमारे २५०० मिमी ते ४५०० मिमी) असते. आणि हवामान दमट आणि उबदार असते. या काळात तापमान ३० अंश सेल्सिअस पर्यंत जाते. उन्हाळा गरम आणि दमट असतो आणि तापमान ४० अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
हिवाळ्यात तुलनेने मध्यम हवामान असते (सुमारे २८ अंश सेल्सिअस) आणि हवामान थंड आणि कोरडे असते.

येथे काय करावे      
माथेरान त्याच्या प्राकृतिक परिसरासाठी प्रसिद्ध आहे आणि रोमांच प्रेमींसाठी हे एक परिपूर्ण ठिकाण आहे. येथे ट्रेकिंग, हायकिंग आणि रॅपलिंग व्यतिरिक्त रॉक क्लाइंबिंग देखील करता येते. हा नो व्हेईकल झोन असल्याने एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी घोड्यावरून जावे लागते. हिल स्टेशन पॅनोरमा पॉइंट, माथेरान धबधबा, गार्बेट पॉईंट, लॉर्ड्स पॉईंट येथील प्रमुख आकर्षण आहेत.

जवळची पर्यटन स्थळे    
•    कर्नाळा पक्षी अभयारण्य: हे अभयारण्य माथेरानच्या नैऋत्य दिशेस ६४ किलोमीटर अंतरावर आहे.  या ठिकाणी पक्ष्यांच्या २०० हून अधिक प्रजाती आहेत. आणि हे त्याच्या समृद्ध प्राणीसृष्टी साठी देखील प्रसिद्ध आहे. जर तुम्ही निसर्ग प्रेमी असाल आणि तुम्हाला गिर्यारोहण आवडत असेल तर तुमच्यासाठी हे सर्वोत्तम ठिकाण आहे.
•    इमेजिका:  खोपोलीजवळ माथेरानच्या दक्षिणेस ४६.५ किमी. अंतरावर असलेले एक थीम पार्क आहे.  या ठिकाणी वॉटर राईडसह विविध राईड्स उपलब्ध आहेत. शनिवार व रविवारच्या सुट्टी साठी मुंबई आणि पुण्याच्या परिसरात हे सर्वोत्तम ठिकाण आहे. येथे मनोरंजन पार्क, वॉटर पार्क आणि स्नो पार्क यांचे संगम आहे.
•    लोणावळा: पुणे जिल्ह्यातील प्रसिद्ध हिल स्टेशनपैकी एक आहे. हे माथेरानच्या दक्षिणेस ६०.३ किमी अंतरावर आहे.  प्रेक्षणीय स्थळेच नाही तर या ठिकाणी मुंबई आणि पुण्यातील पर्यटकांना पाहण्यासाठी भरपूर आहे. पावसाळ्यात हे आजूबाजूला वाहणाऱ्या धबधब्यांमुळे आणखीच आकर्षक बनते. हे मुंबई, पुणे आणि आसपासच्या प्रदेशातील लोकांसाठी एक लोकप्रिय वीकएंड गेटवे आहे.
•    मुंबई: माथेरान हिल स्टेशन महाराष्ट्राच्या राजधानी शहरापासून ८३ किमी. अंतरावर आहे. मुंबई समुद्रकिनारे, श्री सिद्धिविनायक, महालक्ष्मी, लालबाग राजा इत्यादी धार्मिक स्थळे आणि गणेशोत्सव आणि गोकुळाष्टमी सारख्या उत्सवांसाठी प्रसिद्ध आहे. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे हे बॉलिवूड उद्योगासाठी आणि राष्ट्रीय उद्यानासाठी प्रसिद्ध आहे.  पर्यटकांना पाहण्यासाठी मुंबई शहरात खूप काही आहे.

पर्यटन स्थळाला रेल्वे, हवाई, रस्ता (ट्रेन, उड्डाण, बस) द्वारे कसे जावे (अंतर आणि वेळेसह)    
•    माथेरानला मुंबई-पुणे महामार्ग आणि कर्जतमार्गे जाता येते.  राज्य परिवहन बसेस मुंबई ८३. ७ किमी. (३ तास १० मिनिटे), पुणे १२० किमी. (३ तास ३० मिनिटे) आणि पनवेल ५० किमी. (१ तास ४० मिनिटे) या ठिकाणांहून नियमितपणे नेरळला धावतात. नेरळ ते माथेरान पर्यंत एक टॉय ट्रेन उपलब्ध आहे
•    मुंबई आणि पुण्यापासून नेरळ जंक्शन पर्यंत गाड्या उपलब्ध आहेत. नेरळ येथून एक टॉय ट्रेन माथेरानला जाते.
•    मुंबई आणि पुण्यातूनही कॅबने प्रवास करता येतो. माथेरान येथे कोणत्याही वाहनांना परवानगी नसल्यामुळे चालत किंवा घोडेस्वारी करून या ठिकाणावर एकीकडून दुसरीकडे जावे लागते.
•    जवळचे विमानतळ: छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ: ८६ किमी. (२ तास ३० मिनिटे).

विशेष खाद्य आणि हॉटेल
हे ठिकाण कबाब आणि अस्सल शाकाहारी महाराष्ट्रीयन खाद्यपदार्थांसाठी प्रसिद्ध आहे. चिक्की, गूळ आणि शेंगदाणे किंवा इतर ड्रायफ्रूट्सपासून बनवलेली चिक्की या माथेरानमधील एक प्रसिद्ध खाद्यपदार्थ आहे.

जवळ उपलब्ध असलेली राहण्याची ठिकाणे, आणि हॉटेल, हॉस्पिटल, पोस्ट ऑफिस/ पोलीस स्टेशन      
•    माथेरानमध्ये विविध रिसॉर्ट्स आणि हॉटेल्स उपलब्ध आहेत.
•    जवळचे हॉस्पिटल माथेरान पासून ३१ किमी. अंतरावर आहे.
•    पोस्ट ऑफिस माथेरानपासून ०. ५ किमी. अंतरावर आहे.
•    पोलीस स्टेशन ०.९ किमी. अंतरावर आहे.

एमटीडीसी रिसॉर्ट ची माहिती    
एमटीडीसी रिसॉर्ट माथेरान मध्ये उपलब्ध आहे. (२.५ किमी)

क्षेत्राला भेट देण्याचे नियम आणि वेळ, भेट देण्याचा सर्वोत्तम महिना
माथेरान ला पूर्ण वर्षभर उत्तम हवामान असते. या ठिकाणी भेट देण्याचा सर्वोत्तम काळ ऑक्टोबर ते मे आहे.

क्षेत्रात बोलल्या जाणाऱ्या भाषा    
इंग्रजी, हिंदी, मराठी.