पानशेत धरण किंवा तानाजीसागर धरण मुठा नदीची उपनदी असलेल्या आंबी नदीवर बांधण्यात आले आहे. हे धरण बांधण्याचे उद्दीष्ट आंबी नदीच्या पाण्याचे सिंचन आणि कृषी उपक्रमांसाठी वापर करण्याचे होते. या धरणातील पाणी पुणे शहरालाही त्याच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी पुरवले जाते.

जिल्हे/प्रदेश

पुणे जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत.

इतिहास

धरणाचे बांधकाम १९५० च्या उत्तरार्धात बंधारा धरण म्हणून केले गेले. प्रबलित सिमेंट काँक्रिट (आरसीसी) मजबुतीकरण मूळ बांधकामात वापरले गेले न्हवते. त्याऐवजी, साध्या अप्रतिबंधित काँक्रीट ब्लॉक्सचा वापर केला गेला, ज्यामुळे १२ जुलै १९६१ रोजी पाणी साठवण्याच्या पहिल्या वर्षात ते फुटले. यामुळे पुण्यात मोठ्या प्रमाणात पूर आला आणि १,००० हून अधिक लोकांची जीवितहानी झाली. नंतर ते चांगल्या पायाभूत सुविधा आणि खबरदारीसह पुन्हा बांधण्यात आले आणि १९७२ मध्ये पुन्हा उघडला.

भूगोल

पानशेत धरण पुणे शहराच्या नैऋत्येस अंदाजे ५० किमी अंतरावर आहे. या ठिकाणी रस्त्याने जात येते. त्याची उंची ६३.५६ मीटर आहे आणि त्याची लांबी १,०३९ मीटर आहे.

हवामान/वातावरण

या प्रदेशात वर्षभर उष्ण काही प्रमाणात शुष्क हवामान असते आणि सरासरी तापमान १९-३३ अंश सेल्सियस असते.

एप्रिल आणि मे हे सर्वात उष्ण महीने असतात जेव्हा तापमान ४२ अंश सेल्सियस पर्यन्त पोचते.

हिवाळा अत्यंत तीव्र असतो आणि रात्री तापमान १० अंश सेल्सियस इतके खाली जाऊ शकते, परंतु दिवसाचे सरासरी तापमान सुमारे २६ अंश सेल्सियस असते.

या भागात वार्षिक पाऊस सुमारे ७६३ मिमी असतो .

करावयाच्या गोष्टी

पानशेत धरण अर्धा दिवस घालवण्यासाठी एक रमणीय निसर्गरम्य ठिकाण आहे. काही वॉटर स्पोर्ट्स उपक्रम आहेत आणि तलाव सुंदर आहे. आपण खालील ठिकाणी जाऊ शकता:

पानशेत तलाव: पानशेत हे पुण्यातील प्रसिद्ध पिकनिकसाठीच्या जागांपैकी एक आहे आणि मुंबईतील अनेक पर्यटकांना आकर्षित करते. तलाव पानशेत धरणातून साचलेले पाणी जमा करते. धरणाच्या पार्श्वभूमीवर सह्याद्री पर्वत आहे जे वर्षभर विहंगम दृश्य देते.

पानशेत वॉटर पार्क: पानशेत वॉटर पार्क हे वॉटर स्पोर्ट्स सेंटर आहे.

जवळचे पर्यटन स्थळ  

वरसगाव धरण: वरसगाव हे मोसे नदीवरील धरण आहे जे भारतातील महाराष्ट्र, पुणे शहराला पाणीपुरवठा करते. याला वीर बाजी पासलकर धरण असेही म्हणतात. पानशेत धरण वरसगाव धरणाला लागून आहे आणि दोन्ही एकत्र पिकनिकसाठीचे ठिकाण बनले आहे. पावसाळ्यात किंवा जुलै ते डिसेंबर या पावसाळ्यानंतर आसपासच्या टेकड्या भरपूर धबधब्यांसह हिरव्यागार दिसतात. या ठिकाणी वॉटर स्पोर्ट्स सुविधाही उपलब्ध आहेत.
तोरणा किल्ला: तोरणा किल्ला, ज्याला प्रचंडगड असेही म्हणतात, हा भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील पुणे जिल्ह्यात स्थित एक मोठा किल्ला आहे. हे ऐतिहासिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण आहे कारण 1646 मध्ये वयाच्या 16 व्या वर्षी छत्रपती शिवाजी महाराजांनी जिंकलेला हा पहिला किल्ला होता.
पानशेत वॉटर पार्क - पानशेत धरणाच्या जवळ हे दुसरे आकर्षक पर्यटन स्थळ आहे. हे ठिकाण सर्व वयोगटातील लोकांसाठी विविध प्रकारच्या पाण्याच्या राईडची सुविधा देते.
रेल्वे, हवाई, रस्त्याने (ट्रेन, उड्डाण, बस) द्वारे पर्यटन स्थळास अंतर आणि आवश्यक वेळ लक्षात घेऊन प्रवास कसा करावा  

पानशेत धरणाला रस्त्याने जाता येते. मुंबई १८३.९ किमी (३ तास ४३ मिनिट), पुणे: ४०.१ किमी (१ तास ३३ मिनिट) शहरांमधून राज्य परिवहन आणि खाजगी बस उपलब्ध आहेत.

जवळचे विमानतळ: पुणे आंतरराष्ट्रीय विमानतळ ५०.८ किमी (१ तास ४५ मिनिटे), आम्बी व्हॅली विमानतळ ८९.७किमी (३ तास ३ मिनिटे).

जवळचे रेल्वे स्टेशन: पुणे रेल्वे स्टेशन ५३.२ किमी (१ तास ५५ मिनिटे), चिंचवड जंक्शन ६८.६ किमी (२ तास ६ मिनिटे).

विशेष खाद्यपदार्थ आणि हॉटेल

पानशेत पुण्यात असल्याने त्याची खासियत महाराष्ट्रीयन खाद्यपदार्थांमध्ये आहे. प्रसिद्ध पदार्थांपैकी एक मिसळ पाव आणि बाकरवाडी देखील आहे. महाराष्ट्रीयन रस्त्यावरचा स्वादिष्ट पदार्थ, वडा पाव याचे राज्याशी संबंधित प्रत्येकाच्या हृदयात विशेष स्थान आहे.

जवळच्या निवास सुविधा आणि हॉटेल/हॉस्पिटल/पोस्ट ऑफिस/पोलीस स्टेशन

पानशेत धरणाजवळ विविध हॉटेल्स आणि रिसॉर्ट्स उपलब्ध आहेत.

पानशेत धरणाजवळ रुग्णालये ३९.२ किमी (१ तास २९ मिनिट) अंतरावर आहेत.

सर्वात जवळचे पोस्ट ऑफिस पानशेत धरणाजवळ १५.७ किमी (११ मिनिटे) येथे आहे.

सर्वात जवळचे पोलीस स्टेशन ३९ किमी (१ तास ३ मिनिट) अंतरावर आहे.

जवळचे एमटीडीसी रिझॉर्ट

पानशेत धरणाजवळ एमटीडीसी रिसॉर्ट उपलब्ध आहे.

स्थळास भेटीचे नियम आणि वेळ, भेटण्यासाठीचा सर्वोत्तम महिना

वेळ - तुम्ही सकाळी १०:०० ते संध्याकाळी ०६:०० पर्यंतच्या दरम्यान पानशेत धरणाला कधीही भेट देऊ शकता.

पानशेत धरणाला भेट देण्याचा उत्तम कालावधी:

तुम्ही पावसाळ्यात किंवा हिवाळ्याच्या सुरवातीला पानशेत धरणाला भेट देण्याचे ठरवू शकता.

परिसरात बोलली जाणारी भाषा

इंग्रजी, हिंदी आणि मराठी.