आपले पंख पसरवा….आणि उडता!

जर तुम्ही आकाशात उडू शकल्याबद्दल पक्ष्यांची हेवा करत असाल, तर तुम्ही ते कसे करू शकता ते येथे आहे. मोफत उड्डाणाचा थरार अनुभवण्यास सक्षम होण्यासाठी पॅराग्लायडिंग शिका किंवा महाराष्ट्रातील कोणत्याही पॅराग्लायडिंग स्कूलमध्ये फक्त ‘टँडम फ्लाइट’साठी साइन अप करा.

पॅराग्लायडिंग म्हणजे काय?

एखाद्या टेकडीवर उभे राहून, दरीकडे दुर्लक्ष करून उड्डाण करताना काय वाटत असेल याची कल्पना करा. पॅराग्लायडिंग ही सर्वात जवळची व्यक्ती आहे जी कोणत्याही मोटर-चालित यंत्रावर अवलंबून न राहता उड्डाणाची अनुभूती मिळवू शकते. तुम्ही फक्त डोंगरावर किंवा डोंगरावर पॅराग्लाइड कॅनोपी मांडता, येणार्‍या वार्‍याच्या बळाचा वापर करून पतंगाप्रमाणे ते तुमच्या डोक्यावर उचला, वाऱ्याकडे काही पावले चालवा आणि तुम्हाला कळण्यापूर्वीच तुम्ही आकाशात पाऊल टाकले आहे. एकदा हवेत असताना, पायलट हवा प्रवाह आणि थर्मल उचलून उंची राखण्यास आणि अगदी वाढवण्यास सक्षम असतो.

पॅराग्लायडिंग केवळ अनुकूल वातावरणातच करता येते. वाऱ्याचा योग्य वेग आणि वाऱ्याची योग्य दिशा अत्यंत महत्त्वाची आहे. जेव्हा तुम्ही पॅराग्लायडिंग शिकता तेव्हा प्रशिक्षक तुम्हाला वाऱ्याच्या परिस्थितीचे आकलन करायला शिकवतात. तो तुम्हाला योग्य निर्णय घेण्यास देखील शिकवतो - उडणे किंवा उडणे नाही - पवन शक्तीवर अवलंबून.

पॅराग्लायडिंग माझ्यासाठी आहे का?

ज्या प्रत्येकाने कधीही मोफत उड्डाण करण्याचे स्वप्न पाहिले असेल त्यांनी आयुष्यात एकदा तरी पॅराग्लायडिंगचा अनुभव घेतला पाहिजे. पॅराग्लायडिंगचा आनंद घेण्याचे दोन मार्ग आहेत. पहिला आणि सर्वात सोपा म्हणजे ‘टँडम फ्लाइट’ निवडणे. येथे फक्त हार्नेसमध्ये बसून उड्डाणाचा आनंद घेणे आवश्यक आहे, तर तज्ञ वैमानिक सुरक्षितपणे उड्डाण करण्याच्या सर्व अडचणींची काळजी घेतो. तुम्ही उड्डाण, दृश्य, थरार आणि एड्रेनालाईन गर्दीचा आनंद घेऊ शकता. जर तुम्ही धैर्यवान असाल, तर पायलट तुम्हाला खाली स्पर्श करण्यापूर्वी काही अॅक्रोबॅटिक युक्त्या दाखवू शकतो. तुम्ही तुमच्या फ्लाइट दरम्यान फोटो देखील काढू शकता - तुमचा पहिला फ्लाइंग अनुभव तुमच्या Facebook प्रोफाइलवर स्थान देण्यास पात्र आहे, नाही का?

दुसरा मार्ग म्हणजे उडण्याची ही कला शिकणे. आणि यासाठी तुम्हाला वेळ, संयम आणि उडण्याची इच्छाशक्ती हवी आहे. या साहसी खेळासाठी वयोमर्यादा नाही परंतु त्यात समाविष्ट असलेल्या जोखमींचा आदर करण्यासाठी तुमच्याकडे परिपक्वता असणे आवश्यक आहे. उपकरणे मानवी आणि पवन उर्जेवर अवलंबून असल्याने, उपकरणे आणि वाऱ्याच्या परिस्थितीचा आदर करणे महत्वाचे आहे. पॅराग्लायडिंग हे तंदुरुस्तीपेक्षा चपळतेबद्दल, सामर्थ्यापेक्षा कौशल्याबद्दल अधिक आहे. अशा प्रकारे, शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या सजग आणि तयार असणे खूप महत्वाचे आहे. ही वस्तुस्थिती असूनही, पॅराग्लायडिंगला साहसी खेळ म्हणून स्वीकारण्यापूर्वी काही आरोग्य तपासण्या केल्या पाहिजेत.

उदाहरणार्थ:

तुम्ही श्वास न गमावता जॉगिंग आणि धावण्यास सक्षम आहात का?
तुम्ही टेकडीवर सहजतेने चालण्यास सक्षम आहात का?
तुम्हाला हृदयाचे कोणतेही आजार किंवा दमा किंवा एपिलेप्सी असल्याचे निदान झाले आहे का? मग तुम्ही पॅराग्लायडिंगच्या सर्व कल्पना सोडून द्या. हे फक्त सुरक्षित नाही!
तुम्हाला दृष्टी, अंतर आणि निर्णयाची परिधीय जाणीव आहे का?
तुम्हाला त्यात असलेल्या धोक्यांची जाणीव आहे का?
तुमच्याकडे वाजवी निर्णय घेण्याची क्षमता आहे का?
तुमच्याकडे आदर्श हवामानाची प्रतीक्षा करण्याचा संयम आहे का? येथे त्वरित समाधान नाही!
आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, तुमच्यात उडण्याची इच्छा आहे का?

ते किती सुरक्षित आहे?

वैयक्तिक निर्णय आणि योग्य वृत्ती बाळगणे हे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. तुम्ही शिकत असताना तुमच्या प्रशिक्षकाच्या सूचनांचे पालन केल्यास, पॅराग्लायडिंग हे पायलट इन कमांड प्रमाणेच सुरक्षित आहे. हे तुम्हाला हवे तसे सुरक्षित आहे.

सहसा, जेव्हा पायलट स्वतःबद्दल खूप खात्री बाळगतो आणि पुरेशा कौशल्याशिवाय त्याच्या किंवा तिच्या मर्यादांना आव्हान देण्याचा निर्णय घेतो तेव्हा अपघात होतात. दुसरे कारण म्हणजे उपकरणे निवडणे ज्यासाठी एखाद्याकडे असलेल्या कौशल्यापेक्षा उच्च कौशल्य-संच आवश्यक आहेत.

उपकरण कसे आहे?

जेव्हा तुम्ही फ्लाइंग स्कूलमध्ये जाता तेव्हा ते तुमच्यासाठी उपयुक्त अशी उपकरणे देतात. कोणत्याही विशेष पोशाखाची आवश्यकता नाही, परंतु अशी शिफारस केली जाते की तुम्ही पूर्ण-लांबीची पँट आणि घोट्याला चांगला आधार असलेले शूज घाला.

कोणत्याही टेकडीवर पॅराग्लायडिंग करता येते का?

याचे उत्तर 'नाही' असे आहे. पॅराग्लायडिंगसाठी आदर्श ठिकाणे म्हणून ओळखली जाणारी विशिष्ट ठिकाणे आहेत. जेव्हा वाऱ्याची दिशा टेकडीला अगदी लंब असते, तेव्हा त्या स्थानाला एक आदर्श सेटिंग म्हटले जाऊ शकते. महाराष्ट्राच्या बाबतीत, पॅराग्लायडिंग झपाट्याने लोकप्रिय होत आहे. या प्रदेशात बर्‍याचदा स्थिर वारा असतो आणि परिणामी सातत्यामुळे पावसाळा वगळता वर्षभर पॅराग्लायडिंग करणे शक्य होते. पुण्याजवळील कामशेत हे पॅराग्लायडिंगसाठी सर्वाधिक मागणी असलेल्या ठिकाणांपैकी एक आहे. त्याच्या अनुकूल हवामानामुळे, जगभरातील पॅराग्लायडर्स पॅराग्लायडिंगचा आनंददायक अनुभव घेण्यासाठी येथे एकत्र येतात. क्षेत्र मोठ्या प्रमाणावर विस्तारते, त्यामुळे हवेत गुळगुळीत नौकानयन मिळते.

पॅराग्लायडिंग ही एक मनोरंजक क्रिया आहे का?

पॅराग्लायडिंगसारखा परिपूर्ण विश्रांती देणारा दुसरा कोणताही छंद असू शकत नाही. ढगांमध्ये आकाशात मिळणारा परम आनंद हा एक परिपूर्ण शांतता आहे. प्रशिक्षण शाळा व्यावसायिकपणे पॅराग्लायडिंग करण्यास इच्छुक नसलेल्यांसाठी जॉयराईड देखील देतात.

मी चांगली प्रशिक्षण शाळा कशी निवडू?

उड्डाण, सुरक्षितता आणि या खेळातील जोखीम यासंबंधीच्या तुमच्या सर्व शंका दूर करण्यासाठी प्रथम मुख्य उड्डाण प्रशिक्षकाशी बोलण्याचा सल्ला दिला जातो. या संवादामुळे तुम्हाला काय अपेक्षित आहे याचीही योग्य कल्पना मिळेल. याव्यतिरिक्त:

पॅराग्लायडिंग निर्देशांसाठी शाळा निवडताना, प्रथम शाळा FAI (फेडरेशन एरोनॉटिक इंटरनॅशनल) किंवा APPI इंटरनॅशनल (असोसिएशन ऑफ प्रोफेशनल पायलट आणि इंस्ट्रक्टर्स, स्वित्झर्लंड) मध्ये नोंदणीकृत असल्याची खात्री करा.
शिक्षकांकडे APPI इंटरनॅशनल किंवा FAI द्वारे जारी केलेले आंतरराष्ट्रीय पायलट परवाने असल्याची खात्री करा.
प्रशिक्षकांकडे संबंधित पात्रता आणि पुरेसा अनुभव असल्याची खात्री करा.
शाळा आणि शिक्षकांचे सुरक्षा रेकॉर्ड तपासा.
तसेच, शाळेने आजपर्यंत किती विद्यार्थ्यांना शिकवले आहे आणि दरवर्षी किती जणांना परवाने आणि प्रमाणपत्रे मिळाली आहेत ते तपासा.
एक चांगली शाळा अशी आहे जी मूलभूत ते अगदी प्रगत स्तरावरील प्रशिक्षणापर्यंत विस्तृत श्रेणीचे अभ्यासक्रम ऑफर करते.

पॅराग्लायडिंग प्रशिक्षण शाळा

पुणे आणि मुंबई जवळील काही नामांकित प्रशिक्षण शाळा येथे आहेत.

टेंपल पायलट, कामशेत:
वेबसाइट: www.templepilots.com.

फ्लाय निर्वाण, कामशेत:
वेबसाइट: www.flynirvana.com.

इंडस पॅराग्लाइडिंग, मुंबई:
वेबसाइट: www.indusparagliding.in.

स्पेस ऍपल:
वेबसाइट: www.paraglidingmumbai.com.

वरील माहितीचा स्रोत आणि भारतातील इतर फ्लाइंग स्कूल आणि फ्लाइट साइट्सबद्दल अधिक माहिती www.appifly.org या वेबसाइटवर आढळू शकते.