वज्रेश्वरी देवीचे मंदिर महाराष्ट्रातील पालघर जिल्ह्यातील वसई आणि सोपारा या ऐतिहासिक शहरांजवळ आहे. मंदिर वडावली गावात आहे ज्याला वज्रेश्वरी म्हणूनही ओळखले जाते. मंदिर तानासा नदीच्या काठावर आहे.
जिल्हा/विभाग    
भिवंडी तालुका, ठाणे जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत. 

ऐतिहासिक माहिती    
हे मंदिर योगिनी वज्रेश्वरी देवीला समर्पित आहे, जी देवी पार्वती (शिवाची पत्नी) चा अवतार मानली जाते. वज्रेश्वरी योगिनी देवीचे जुने मंदिर गुंज काटी नावाच्या गावात होते. पोर्तुगीजांच्या धार्मिक असहिष्णुतेच्या धोरणामुळे हे पोर्तुगीज काळात सध्याच्या ठिकाणी स्थलांतरित झाले.
सध्याचे मंदिर एका छोट्या टेकडीवर आहे जिथे पायऱ्यांनी जाता येते.
वसईच्या पोर्तुगीजांविरुद्धच्या लष्करी मोहिमेत पेशवा बाजीरावांचा लहान भाऊ आणि लष्कर प्रमुख, चिमाजी अप्पा याने वडावली प्रदेशात तळ ठोकला होता. त्यांनी ही लढाई जिंकल्यास वज्रेश्वरी देवीच्या मंदिराचा जीर्णोद्धार करण्याची इच्छा व्यक्त केली. वसईवर मराठ्यांचे नियंत्रण आले आणि त्यांनी वज्रेश्वरी देवीच्या मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.
मंदिर मराठा वास्तुकलेची वैशिष्ट्ये दर्शवते. गाभाऱ्यात सहा मूर्ती आहेत. भगव्या रंगाची मूर्ती वज्रेश्वरी देवीची आहे. इतर प्रतिमांमध्ये रेणुका (परशुरामाची आई), वणीची देवी सप्तशृंगी महालक्ष्मी आणि वाघ इत्यादी मूर्ती देवी वज्रेश्वरीच्या डावीकडे आहेत आणि उजवीकडे कालिका (ग्रामदेवता) आणि परशुराम यांच्या मूर्ती आहेत. मंदिराजवळील इतर मंदिरात गणेश, भैरव, हनुमान आणि मोरबा देवीसारख्या स्थानिक देवतांच्या मूर्ती आहेत. सभागृहाच्या बाहेर एक यज्ञकुंड आहे. मंदिराच्या आवारात कपिलेश्वर महादेव (शिव), दत्त, हनुमान आणि गिरी गोसावी पंथाच्या संतांना समर्पित इतर काही मंदिरे आहेत.
या प्रदेशात भरपूर नैसर्गिक गरम पाण्याचे झरे आहेत, हे चमत्कार मानले जातात. यात्रेकरू आंघोळ करतात. हे गरम पाण्याचे झरे स्थानिक पातळीवर कुंड म्हणून ओळखले जातात आणि हिंदू देवी-देवतांच्या नावाने ओळखले जातात. निर्मल महात्म्य, तुंगारेश्वर महात्म्य आणि वज्रेश्वरी महात्म्य यासारख्या अनेक हिंदू पुराणिक परंपरेत वज्रेश्वरी मंदिराचा संदर्भ आहे. या मंदिराशी संबंधित कथा नाथ संप्रदायाच्या शैव पंथातील मध्ययुगीन काळातल्या ग्रंथांमध्ये देखील आढळतात.

भौगोलिक माहिती    
वज्रेश्वरीचे मंदिर तानासा नदीच्या काठावर आहे.

हवामान    
या भागातील प्रमुख ऋतू म्हणजे पाऊस, कोकण किनार पट्ट्यात जास्त पाऊस (सुमारे २५०० मिमी ते ४५०० मिमी) अनुभवायला मिळतो आणि हवामान दमट आणि उबदार असते. पावसाळ्यात तापमान ३० अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
उन्हाळा फार गरम आणि दमट असतो आणि तापमान ४० अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
कोकणात हिवाळ्यात तुलनेने सौम्य हवामान (सुमारे २८ अंश सेल्सिअस) असते आणि हवामान थंड आणि कोरडे असते.

करण्यासारख्या गोष्टी      
•    अकोली हे कुंड (हॉट स्प्रिंग्स) साठी ओळखले जाते. कुंडाभोवती शिव मंदिर आणि साईबाबा मंदिर आहे.
•    वज्रेश्वरी मंदिर नवरात्रोत्सव साजरा करते.
•    पेल्हार तलाव वज्रेश्वरी मंदिरापासून ३ किमी अंतरावर आहे.

जवळची पर्यटनस्थळे     
•    तुंगारेश्वर मंदिर (१२.७ किमी)
•    हेदवडे महालक्ष्मी मंदिर (१३.२ किमी)
•    कल्याणी व्हिलेज रिसॉर्ट (६.३ किमी)
•    वसई किल्ला (३८ किमी)
•    सोपारा बौद्ध स्तूप (२८.८ किमी)

रेल्वेने, विमानाने आणि रस्त्याने (ट्रेन, विमान, बस) तसेच ठराविक वेळेत पर्यटन स्थळावर कसे पोहोचावे     
•    रस्त्याने - सार्वजनिक वाहतूक बस ठाणे आणि वसई पासून वज्रेश्वरी मंदिरासाठी उपलब्ध आहेत.
•    रेल्वेने - विरार हे जवळचे रेल्वे स्टेशन (३१ किमी) आहे.
•    जवळचे विमानतळ: छत्रपती शिवाजी महाराज विमानतळ (५७.७ किमी).

खाद्य वैशिष्ट्य आणि हॉटेल्स    
जवळच्या कोणत्याही स्थानिक रेस्टॉरंटमध्ये महाराष्ट्रीय जेवण आणि पदार्थ मिळतात.

जवळच्या निवास सुविधा आणि हॉटेल/ हॉस्पिटल/ पोस्ट ऑफिस/पोलीस स्टेशन    
•    डीएम पेटिट म्युनिसिपल हॉस्पिटल – १.९ किमी 
•    वसई पोलीस स्टेशन- ०.८ किमी 
•    इंडिया पोस्ट – बसेन पोस्ट ऑफिस २.२ किमी 

पर्यटनासाठीचे नियम आणि वेळ, पर्यटनासाठी योग्य काळ      
वज्रेश्वरी मंदिर पहाटे ५.३० वाजता उघडे असते आणि रात्री ९.०० वाजता बंद होते
वज्रेश्वरीला भेट देण्याचा उत्तम काळ हिवाळ्यात ऑक्टोबर ते जानेवारी दरम्यान असतो.

या ठिकाणी बोलल्या जाणाऱ्या भाषा     
इंग्रजी, हिंदी, मराठी