विघ्नहर ओझर मंदिर (अष्टविनायक) - DOT-Maharashtra Tourism
Breadcrumb
Asset Publisher
विघ्नहर ओझर मंदिर (अष्टविनायक)
श्री विघ्नहर ओझर मंदिर हे महाराष्ट्रातील आठ अष्टविनायक मंदिरांपैकी एक आहे.
जिल्हा/विभाग
पुणे जिल्हा, महाराष्ट्र, भारत.
ऐतिहासिक माहिती
ओझर हे कुकडी नदीच्या काठावर वसलेले गाव आहे. येडगाव धरणाचे बॅक-वॉटर श्री विघ्नहर गणपती (विनायक) मंदिराच्या अगदी मागे आहे, जिथे अलिकडच्या वर्षांत सुंदर ‘घाट’ बांधण्यात आला आहे. येथे काही वॉटर स्पोर्ट्स देखील उपलब्ध आहेत.
येथे विनायक (गणपती/ गणपतीचे एक रूप) मंदिर आहे. सध्याचे मंदिर १९६७ मध्ये 'श्री अप्पाशास्त्री जोशी' यांनी जीर्णोद्धार केलेले होते जे गणेशाचे भक्त होते. जरी हे इतके ऐतिहासिक असले तरी, आपल्याला माहित आहे की हे मंदिर पुर्वी पोर्तुगीजांच्या विरोधात वसई किल्ल्यावरील लढाईचा विजय साजरा करण्यासाठी चिमाजी आप्पांनी पेशव्यांच्या काळात १७८५ साली मंदिराची पुनर्बांधणी केली होती.
मंदिराच्या पूर्ण तटबंदी असलेल्या दगडी भिंती या ठिकाणाचा अत्यंत समृद्ध आणि गौरवशाली इतिहास दर्शवतात. मंदिराची सुवर्ण अधिरचना तसेच दीपमाला (दगडी खांब) सुप्रसिद्ध आहे. ओझर गणपती मंदिराचे महत्त्व म्हणजे हे सर्वात प्रसिद्ध विघ्नेश्वर अष्टविनायक मंदिर आहे. गणपतीची पूर्वाभिमुख मूर्ती सिद्धी आणि रिद्धी यांच्यासह, प्रवेशद्वारात शास्त्रीय आणि भित्तीकामासह दिसते.
या मूर्तीलाबद्दलची आख्यायिका सांगते की, देवांचा राजा इंद्र यांनी राजा अभिनंदन याने आयोजित केलेल्या प्रार्थनेचा नाश करण्यासाठी विघ्नसूर या राक्षसास निर्माण केले. तथापि, राक्षसाने एक पाऊल पुढे जाऊन सर्व वैदिक, धार्मिक गोष्टी नष्ट केल्या आणि संरक्षणासाठी लोकांनी दिलेली हाक ऐकून गणेशाने त्याचा पराभव केला. पुढे असे म्हटले आहे की, हरल्यावर राक्षसाने दयेची याचना केली. गणेशाने त्यास माफ केले, परंतु ज्या ठिकाणी गणेश पूजन चालू आहे तिथे राक्षसाने जाऊ नये या अटीवर! त्या बदल्यात राक्षसाने विनंती केली की गणेशाचे नाव घेण्यापूर्वी त्याचे नाव घेतले जावे, अशा प्रकारे गणेशाचे नाव विघ्नहर किंवा विघ्नेश्वर झाले. अशा प्रकारे येथील गणेशाला श्री विघ्नेश्वर विनायक म्हटले जाते.
भौगोलिक माहिती
कुकडी नदीच्या काठावर हे मंदिर आहे जिथे येडगाव धरण बांधलेले आहे.
हवामान
• या भागात वर्षभर उष्ण आणि काही अंशी शुष्क (कोरडे) हवामान असते आणि सरासरी तापमान १९-३३ अंश सेल्सिअस असते.
• एप्रिल आणि मे हे सर्वात उष्ण महिने असतात तेव्हा तापमान ४२ अंश सेल्सिअस पर्यंत पोहोचते.
• हिवाळा अत्यंत तीव्र असतो आणि रात्री तापमान १० अंश सेल्सिअस इतके खाली जाऊ शकते, परंतु दिवसाचे सरासरी तापमान सुमारे २६ अंश सेल्सिअस असते.
• या भागात सरासरी वार्षिक पाऊस सुमारे ७६३ मिमी इतका असतो.
करण्यासारख्या गोष्टी
• आध्यात्मिक भावनांसह शांत वातावरण मंदिराच्या पवित्र वातावरणात भर घालते.
• दुपारची महापूजा आणि संध्याकाळची महाआरती ही मंदिराच्या महत्त्वाच्या विधींपैकी एक आहे.
• मंदिराभोवती आणि तलावाजवळ बरीच दुकाने आहेत. तलावत बोटींगची सोय आहे.
जवळची पर्यटनस्थळे
• चौपाटी पॉइंट येडगाव धरण (४.३ किमी)
• हबशी महाल (९.३ किमी)
• भीमाशंकर बौद्ध लेणी (११.३ किमी)
• जुन्नर किल्ला (११.५ किमी)
• लेन्याद्री गणपती (१४.५ किमी)
• लेन्याद्री बौद्ध लेणी (१४.५ किमी)
रेल्वेने, विमानाने आणि रस्त्याने (ट्रेन, विमान, बस) तसेच ठराविक वेळेत पर्यटन स्थळावर कसे पोहोचावे
• हवाई मार्गाने:- पुणे आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (८१.९ किमी)
• रेल्वेने:- पुणे रेल्वे स्टेशन (८७.६ किमी)
• रस्त्याने:- जुन्नर, ओझर पासून ८ किमी अंतरावर आहे जिथे बस स्थानक आहे आणि कॅब किंवा खाजगी कारने पोहोचता येते.
• शिवाजीनगर बस स्थानकातही नियमित MSRTC बस आणि यात्रेकरूंच्या गरजेनुसार लक्झरी बस सेवा आहे.
खाद्य वैशिष्ट्य आणि हॉटेल्स
महाराष्ट्रीय पद्धतीचे जेवण जवळपासच्या रेस्टॉरंट्समध्ये मिळते.
जवळच्या निवास सुविधा आणि हॉटेल/ हॉस्पिटल/ पोस्ट ऑफिस/पोलीस स्टेशन
• मंदिराजवळ अनेक निवासस्थाने आहेत.
• जवळचे पोलीस स्टेशन:- जुन्नर पोलीस स्टेशन (११.३ किमी) अंतरावर आहे.
• श्री विघ्नहर हॉस्पिटल (०.४ किमी) अंतरावर आहे.
जवळपासचे एमटीडीसी रिसॉर्ट
MTDC रिसॉर्ट माळशेज घाट (३५.८ किमी) अंतरावर आहे.
पर्यटन मार्गदर्शक (माहिती)
संपूर्ण महाराष्ट्रातील अनेक पर्यटन मार्गदर्शक अष्टविनायक मंदिरांच्या दर्शनासाठी टूर आयोजित करतात.
पर्यटनासाठीचे नियम आणि वेळ, पर्यटनासाठी योग्य काळ
• मंदिराला भेट देण्याचा उत्तम काळ ऑगस्ट ते फेब्रुवारी आहे कारण या महिन्यात अनेक सण साजरे केले जातात.
• मंदिराची वेळ:- सकाळी ५.०० ते रात्री १०.३० सर्व दिवस.
• ओझरच्या विघ्नहर गणपती मंदिरात फोटोग्राफीला परवानगी नाही.
• मंदिराजवळ मोफत वाहन पार्किंग उपलब्ध आहे.
या ठिकाणी बोलल्या जाणाऱ्या भाषा
इंग्रजी, हिंदी, मराठी.
Gallery
विघ्नहर ओझर मंदिर (अष्टविनायक)
बहुतेक ठिकाणी त्यांच्याशी संबंधित मनोरंजक दंतकथा आहेत. पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर तालुक्यातील कुकडी नदीच्या काठावर असलेले ओझर हे असेच एक गाव आहे. एक 'अष्टविनायक' (8 गणेश), असे म्हटले जाते की भगवान गणेशाने विघ्नसुर नावाच्या राक्षसाचा पराभव करून ओझरला आपले कायमचे निवासस्थान बनवले होते. राक्षसाने आपल्या कर्माची क्षमा मागितल्यावर गणेश प्रसन्न झाला आणि राक्षसाचे नाव घेऊन ओझर येथे राहिला.
विघ्नहर ओझर मंदिर (अष्टविनायक)
चिमाजी अप्पांनी बांधल्याचं म्हटलं जातं. मुख्य गर्भगृहात डाव्या बाजूला सोंड असलेली गणेशाची विराजमान प्रतिमा आहे. मौल्यवान दगड डोळ्यांसाठी माणिक आणि कपाळावर हिरा असलेली प्रतिमा सुशोभित करतात. ओझर हे भाद्रपद आणि माघ चतुर्थी मोठ्या दिमाखात साजरे करतात आणि श्री मोरया गोसावी यांनी लिहिलेली गाणी विशेषतः त्रिपुरी पौर्णिमेसह अशा प्रसंगी सादर केली जातात.
विघ्नहर ओझर मंदिर (अष्टविनायक)
ओझर येथील मंदिर विशाल असून त्याच्या सभोवताली प्रशस्त अंगण दगडापासून बनवलेले आहे. येथे तटबंदी आणि मार्ग आहे. प्रवेशद्वाराशिवाय दोन मोठ्या आकाराचे दगडी ‘द्वारपाल’ आणि आत गॅलरी आणि अंगणात दोन ‘दीपमाळ’ आहेत. प्रचंड मध्यवर्ती हॉलमध्ये उत्तर आणि दक्षिणेकडून प्रवेशद्वार आहेत. हॉलच्या आत धुंडिराज गणेशाची प्रतिमा आहे ज्याच्या बाजूने आणखी एक हॉल आहे ज्याची उंची 10 फूट आहे. हॉलच्या प्रवेशद्वारावर दगडातून तयार केलेला उंदीर आहे.
How to get there

By Road
राज्य परिवहनच्या सर्व बसेस (MSRTC) रांजणगाव येथे थांबतात कारण हे मंदिर पुणे औरंगाबाद महामार्गावर आहे. पुण्याच्या शिवाजीनगर बस स्थानकावरून बस उपलब्ध आहेत.

By Rail
जवळचे रेल्वे स्टेशन हडपसर रेल्वे स्टेशन (४४.७ किमी) आहे.

By Air
पुणे आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (४५.७ किमी) हे सर्वात जवळचे विमानतळ आहे
Near by Attractions
Tour Package
Where to Stay
No Hotels available!
Tour Operators
MobileNo :
Mail ID :
Tourist Guides
No info available
Subscription
आमचा पत्ता
पर्यटन संचालनालय, महाराष्ट्र
१५ मजला, नरिमन भवन,
नरिमन पॉइंट, मुंबई ४०००२१
diot@maharashtratourism.gov.in
०२२-६९१०७६००
द्रुत दुवे
QR कोड वापरून मोबाइल अॅप डाउनलोड करा

Android

iOS