लेणी - DOT-Maharashtra Tourism
Maharashtra is a state in the western and central peninsular region of India occupying a substantial portion of the Deccan Plateau. The centre of India is in this state.
अजिंठा
महाराष्ट्र बौद्ध लेण्यांच्या विपुलतेसाठी ओळखला जातो - त्यापैकी सुमारे ८०० विविध जिल्ह्यांमध्ये पसरलेल्या आहेत. परंतु यापैकी, अजिंठा येथील जागतिक वारसा स्थळावरील ३२ लेणी वैशिष्ट्यपूर्णपणे उभ्या राहिल्या आहेत आणि त्यांच्या वास्तूवैभव, बौद्ध वारसा आणि 'चैत्य' (प्रार्थना सभागृह ) च्या भिंतींवर चित्रित केलेल्या कथांसह आणि कलात्मक उत्कृष्ट नमुनांमुळे पर्यटकांना मोठ्या संख्येने आकर्षित करतात. 'विहार' (निवासी कक्ष ). गुहांमध्ये भारत सरकारच्या पुरातत्व सर्वेक्षण विभागाने वर्णन केलेल्या चित्रे आणि शिल्पांचा समावेश आहे "भारतीय कलेची उत्कृष्ट जिवंत उदाहरणे, विशेषतः चित्रकला" आणि या बुद्धाच्या आकृत्या आणि जातक कथांचे चित्रण असलेल्या बौद्ध धार्मिक कलेचे प्रतिनिधी आहेत.
एलोरा लेणी
एलोरा, महाराष्ट्रातील सर्वात आकर्षक पुरातत्व वास्तूंपैकी एक, सुमारे १,५०० वर्षांपूर्वीचे आहे आणि भारतीय दगड कापून तयार केलेल्या वास्तुकलेचे सार आहे. ३४ गुहा खरोखरच दगडात कोरलेली बौद्ध, हिंदू आणि जैन पवित्र स्मारके आहेत. १९८३ मध्ये, त्यांना युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ म्हणून नियुक्त केले गेले.
पितळखोरा
औरंगाबादपासून अवघ्या ८० किलोमीटर अंतरावर पितळखोरा येथे १८ लेण्यांचा समूह हा भारतातील दगड कापून तयार केलेल्या वास्तुकलेचा सर्वात जुना नमुना आहे. महाराष्ट्राच्या पश्चिम घाटाच्या सातमाळा पर्वतश्रेणीत कोरलेली ही प्राचीन बौद्ध स्थळे आहेत जी इ.स पूर्व २ ऱ्या शतकातील आहेत आणि आता ती सुरुवातीच्या बौद्ध वास्तुकलेच्या अभ्यासाचा एक मौल्यवान स्रोत आहेत. हे एक दुर्गम ठिकाण आहे यात शंका नाही पण लेण्यांचे स्थापत्य सौंदर्य पाहिल्यावर भेट देणे सार्थ ठरते.
घटोत्कच लेणी
घटोत्कच लेणी भारतातील जिंजाळा गावाजवळ अजिंठ्याच्या पश्चिमेस १८ किमी अंतरावर आहेत. लेण्यांमध्ये तीन बौद्ध लेणी, एक चैत्य आणि दोन विहारांचा समावेश आहे. इसवी सन सहाव्या शतकात लेणी खोदण्यात आली होती आणि त्यावर महायान बौद्ध धर्माचा प्रभाव होता.
औरंगाबाद लेणी
हीनयान शैलीचा स्तूप, महायान कलाकृती आणि वज्रयान देवी यांचा समावेश करण्यासाठी औरंगाबाद लेणीतील कोरीव काम उल्लेखनीय आहे.
धाराशिव लेणी
धाराशिव लेणी ही भारतातील महाराष्ट्रातील बालाघाट पर्वतरांगांमध्ये उस्मानाबादपासून ८ किलोमीटर अंतरावर असलेल्या सात लेण्यांचा समूह आहे.
गांधारपाळे लेणी
गांधारपाळेलेणी, ज्यांना महाड लेणी किंवा पांडव लेणी देखील म्हणतात, ही ३० बौद्ध लेण्यांचा समूह आहे, मुंबईपासून १०५ किमी दक्षिणेस मुंबई-गोवा महामार्गावर महाडजवळ आहे. लेणी NH-17 जवळ आहेत आणि रस्त्याने जोडलेली आहेत.
कुडा
मुरुड जंजिऱ्याच्या अगदी जवळ असलेल्या कुडा येथील लेणी अरबी समुद्राकडे दुर्लक्ष करतात आणि सुंदर आणि नैसर्गिक वातावरणात स्थापण्याचा दुहेरी आनंद देणार्‍या आणि त्यांच्या स्थापत्य रचनेच्या दृष्टीने शैक्षणिक रुची देणार्‍या गुहा आहेत. रायगड जिल्ह्यातील कुडा, माणगावच्या २१ किमी आग्नेयेस आणि मुंबई-गोवा महामार्गावर मुंबईपासून १३० किमी अंतरावर असलेले एक निद्रिस्त गाव, समुद्राच्या किनार्‍यावरील कमी टेकडीवर कोरलेल्या २६ लेण्यांचा समूह आहे, ज्यामुळे त्या लेण्यांचे दर्शन घडते.
महाकाली लेणी
महाकाली लेणी, ज्यांना कोंडिवाइट लेणी देखील म्हणतात, पहिल्या शतकापासून ते सहाव्या शतकापर्यंतच्या १९ दगडी स्मारकांचा संग्रह आहे.
पन्हाळे काजी
पन्हाळकाजी लेणी मुंबईच्या दक्षिणेस सुमारे १६० किमी अंतरावर महाराष्ट्र राज्यातील रत्नागिरी जिल्ह्यात वसलेली आहेत. या लेणी संकुलात सुमारे ३० बौद्ध लेणी आहेत.
कान्हेरी लेणी
कान्हेरी लेणी हा भारतातील मुंबईच्या पश्चिमेकडील सरहद्दीतील सॅलसेट या पूर्वीच्या बेटावर असलेल्या संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यानाच्या जंगलात बेसॉल्टच्या मोठ्या प्रमाणात कापलेल्या लेण्यांचा आणि दगडी बांधलेल्या स्मारकांचा समूह आहे.
पांडव लेणी
नाशिक लेण्यांना कधीकधी दिलेले "पांडवलेणी" नावाचा महाभारत महाकाव्यातील पात्रे पांडवांशी काहीही संबंध नाही. कार्ला लेणी, भाजा लेणी, पाटण लेणी आणि बेडसे लेणी या परिसरातील इतर लेणी आहेत.
बेडसे लेणी
बेडसे लेणी हा बौद्ध लेण्यांचा एक समूह आहे ज्याची तारीख इ.स.पूर्व पहिल्या शतकातील असू शकते. लेणी संकुल हे बौद्ध वास्तुकलेचे सुंदर उदाहरण आहे.
भाजे लेणी
भाजे लेणी हे दख्खनमधील सर्वात प्राचीन बौद्ध मठांपैकी एक म्हणून ओळखले जाते. ते इ.स.च्या दुसऱ्या शतकातील आहे. लेण्यांच्या या समूहात २२ गुहांचा समावेश आहे.
कार्ला लेणी
कार्ला लेणी, कार्ला गुहा किंवा कार्ला सेल, महाराष्ट्रातील लोणावळा जवळील कार्ला येथील प्राचीन बौद्ध भारतीय लेण्यांचे एक संकुल आहे.
आमचा पत्ता
द्रुत दुवे
QR कोड वापरून मोबाइल अ‍ॅप डाउनलोड करा
Android
iOS