'ଅଜନ୍ତI ଗୁମ୍ଫା' ହେଉଛି31 ଟିହବୌଦ୍ଧ ଗୁମ୍ଫାର ଏକ କହଲେକ୍ସ, ଯାୋ ଔରଙ୍ଗାବାଦ ନକିଟହର ୱାହ ାର ନଦୀର ଏକ ସୁନ୍ଦର ଉପତ୍ୟକାହର ଅବସ୍ଥିତ୍ | ଏଥିହର 1500 ବର୍ଷପୁରୁଣା ଭଲ ଭାବହର ସଂରକ୍ଷିତ୍ ଚତ୍ରି ଅନ୍ତଭୁଷକ୍ତ ଏବଂ ଏୋର ମୂର୍ତ୍ତିଏବଂ ମୂର୍ତ୍ତି ମାଷ୍ଟରପିସ୍ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ୱୀକୃତ୍ିପ୍ରାପ୍ତ ବିଶ୍ୱ ଐତ୍ିେୟ |

ଜିଲ୍ଲା/ ଅଞ୍ଚଳ
ଔରଙ୍ଗାବାଦ ଜିଲ୍ଲା, ମୋରାଷ୍ଟ୍ର, ଭାରତ୍।

ଇତ୍ିୋସ
ଅଜନ୍ତI ଗୁମ୍ଫାଗୁଡକି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱହର ହବୌଦ୍ଧ ଧାମିକ କଳାର ମାଷ୍ଟରପିସ୍ ଭାବହର ଜଣାଶୁଣା | ପହ ାଶୀ ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଗ୍ରାମ ନାମହର ନାମିତ୍ ଏେିୟୁହନହକା ଐତ୍ିେୟ ସ୍ଥଳହର 30ରୁ ଅଧିକ ଗୁମ୍ଫା ରେିଛି। ସମସ୍ତ ଗୁମ୍ଫା ପ୍ରକୃତ୍ିହର ପଥର କଟା, ଏବଂ ଏୋର ପ୍ରାଚୀନତ୍ା ୨୦୦୦ ବର୍ଷକୁହେରିଯାଏ | ଏୋ ପ୍ରାଚୀନ ବାଣିଜୟ ମାଗଷହର ଅଛି, ଯାୋ ହରଶମ ମାଗଷର ଏକ ହନଟୱାକଷର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲା |

ଅଜନ୍ତI ଗୁମ୍ଫା କହଲେକ୍ସ ୱାହ ାର ନଦୀକୁହଦଖାଯାଉଥିବା ହ ାଡାନାଳ ଆକୃତ୍ିର କାପଷହମଣ୍ଟହର ଅଛି| ଏେିଆକର୍ଷଣୀୟ ଗୁମ୍ଫାଗୁଡକି ଦୁଇଟିପଯଷୟାୟହର ପଥରରୁ ହଖାଦିତ୍ ହୋଇଥିଲା | ପ୍ରଥମ ପଯଷୟାୟ ହଥରାଭାଡା କିମବା େିନାୟାନା ହବୌଦ୍ଧ ଧମଷର ୍ରାଧାନୟହର ଦ୍ୱିତ୍ୀୟ ଶତ୍ାବ୍ଦୀର ବିସିଇ ଏବଂ ଦ୍ୱିତ୍ୀୟଟିମୋଯାନ ହବୌଦ୍ଧ ଧମଷ ଅଧୀନହର ପ୍ରାୟ 460-480 ସିଇ ହର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା | ଏେିଗୁମ୍ଫାଗୁଡକି ଅହନକ ଧାମିକ ଉହେଶୟହର ବୟବେୃତ୍ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ହଚୈତ୍ୟ (ପ୍ରାଥଷନା େଲ୍), ବିୋର (ଆହସମ୍ବ୍ିି େଲ୍) ପରିକାଯଷୟକ୍ଷମ ଭୂମିକା ଉତ୍ସଗଷକରିଥିଲା ଯାୋ ଅଜନ୍ତହର ପ୍ରାଚୀନ ମଠ ତ୍ିଆରିକରିଥିଲା |

ଗୁମ୍ଫାହର ଥିବା ଚତ୍ରିଗୁ କି ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଜୀବନ, ତ୍ାଙ୍କର ଅତ୍ୀତ୍ଜୀବନ ଏବଂ ଅନୟାନୟ ହବୌଦ୍ଧ ହଦବତ୍ାଙ୍କ ଟଣାଗୁ କିୁଦଶଷାଏ | ଗୁମ୍ଫା କାନ୍ଥହର ଥିବା ସୁନ୍ଦର କାୋଣୀ ମୁରାଲ୍ ସେିତ୍ ପ୍ରକୃତ୍ିଏବଂ ଜୟାମିତ୍ିକ ଢାଞ୍ଚାକୁଚିତ୍ରଣ କରୁଥିବା ସାଜସଜ୍ଜା ଚିତ୍ର ଅଛି| 

ହଯଉଁସ୍ଥାନରୁକୟାପହଟନ୍ ଜନ୍ ସ୍ମିଥ୍ ଅଜନ୍ତI ଗୁମ୍ଫା ହଦଖିଥିହଲ ଏବଂ ୧୮୧୯ ହର ଏୋକୁ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ପୁନଃ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିହଲ ତ୍ାୋ 'ଭୁୟ ପଏଣ୍ଟ' ଭାବହର ଜଣାଶୁଣା, ଏବଂ ଏୋ ଗୁମ୍ଫାର ପ୍ରହବଶ ଦ୍ୱାର ଭାବହର କାଯଷୟ କହର | 
ଗୁମ୍ଫା 1, 2, 16, ଏବଂ 17 ଜାଟାକା କାୋଣୀ ଏବଂ ଆଭାଡାନା କାୋଣୀର ଚିତ୍ର ପାଇଁଜଣାଶୁଣା | ଗୁମ୍ଫା 9 ଏବଂ 10 ହେଉଛିଥିରାଭାଡା (େିନାୟାନା) ହଚୈତ୍ାଗ୍ରୀ(ହବୌଦ୍ଧ ପ୍ରାଥଷନା େଲ୍) ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପ୍ରତ୍ିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ଏକ ଷ୍ଟୁପାକୁହନଇ ଗଠିତ୍ | 

ଗୁମ୍ଫା ୧୯ ଏବଂ ୨୬ ମୋୟାନା ସମୟର ହଚୈତ୍କୃର୍ିଏବଂ ବୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ର ସେିତ୍ ଷ୍ଟୁପା ଅଛି| ଗୁମ୍ଫାହର ଥିବା ଅହନକ ଶିଳାହଲଖହର ହସେିସ୍ଥାନର ପୃଷ୍ଠହପାର୍କମାନଙ୍କ ିର୍ୟହର ଉହଲ୍ଲଖ କରାଯାଇଛିହଯଉଁଥିହର ମୁଖୟତ୍ଃ ବୟବସାୟୀ, ବୟବସାୟୀ, ରାଜା, ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ଭିକ୍ଷୁମାହନ ଅନ୍ତଭୁଷକ୍ତ |

ଅଜନ୍ତIର କଳା ହଡକାନର ପରବର୍ତ୍ତଷୀ କଳା ବିଦୟାଳୟ ଏବଂ ସ୍ମାରକୀକୁପ୍ରଭାବିତ୍ କରିଛି| ଚିତ୍ରକଳା ପରଲରାର ଉର୍ତ୍ତରାଧିକାରୀ ଶ୍ରୀଲଙ୍କାର ସିଗିରିଆ ଏବଂ ମଧ୍ୟ ଏସିଆର କିଜିଲ୍ ପରିଅନୟ ସ୍ଥାନହର ହଦଖାଯାଏ |

ଭୂହଗାଳ
ଅଜନ୍ତI ଗୁମ୍ଫାଗୁ କି ୱାହ ାର ନଦୀର ବସାଲିିକ୍ ଗଜଷହର ହଖାଦିତ୍ | ହବସାଲିିକ୍ ଗଜଷ ହେଉଛିବିଭିନ୍ନ ଲାଭା ପ୍ରବାେ ସେିତ୍ ଏକ ଅନନୟ ଭୂତ୍ାତ୍ତ୍ୱିକ ଗଠନ ଯାୋ ହଡକାନ୍ ଜାଲ ସୃଷ୍ଟିକରିଥିଲା | ଅଜନ୍ତIକୁହ ରିରେିଥିବା ଜଙ୍ଗଲଗୁ କି ହଗୌତ୍ାଲାଅତ୍ରାମ ାଟ ବନୟଜନ୍ତୁଅଭୟାରଣୟ ନିକଟହର ଅଛି|

ପାଣିପାଗ/ଜଳବାୟୁ
ଔରଙ୍ଗାବାଦ ଅଞ୍ଚଳହର ଗରମ ଏବଂ ଶୁଖିଲା ଜଳବାୟୁଅଛି| ଶୀତ୍ ଏବଂ ହମୌସୁମୀ ତ୍ୁଳନାହର ଗ୍ରୀର୍ମଅଧିକ ଚରମ, ତ୍ାପମାତ୍ରା 40.5 ଡିଗ୍ରୀ ହସଲସିୟସ୍ ପଯଷୟନ୍ତ |

ଶୀତ୍ ସାମାନୟ, ଏବଂ ୋରାୋରିତ୍ାପମାତ୍ରା 28-30 ଡିଗ୍ରୀ ହସଲସିୟସ୍ ରୁ ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ |

ହମୌସୁମୀ ଋତ୍ୁହର ଅତ୍ୟଧିକ ଋତ୍ୁକାଳୀନ ପରିବର୍ତ୍ତଷନ ଅଛି, ଏବଂ ଔରଙ୍ଗାବାଦହର ବାର୍ିକ ବର୍ଷା ପ୍ରାୟ 726 ମିମି|

କେିବାକୁଥିବା ଜିନିଷଗୁଡକ
1. ଭୁୟ ପଏଣ୍ଟ ଏବଂ ଗୁମ୍ଫା କହଲେକ୍ସ ପରିଦଶଷନ କରନ
2. ସାଇଟ୍ ସଂଗ୍ରୋଳୟ ଏବଂ ସୂଚନା ହକନ୍ଦ୍ର ପରିଦଶଷନ କରନ୍ତୁ
3. ପ୍ରକୃତ୍ିର ହସୌନ୍ଦଯଷୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁ
4. ଅଜନ୍ତର ମଧ୍ୟଯୁଗୀୟ ଦୁଗଷଯୁକ୍ତ ଗ୍ରାମ ପରିଦଶଷନ କରନ୍ତୁ
5. ସ୍ଥାନୀୟ କାରିଗର ଏବଂ ସପିଂ ପୋଜାରୁସପିଂ

ନିକଟତ୍ମ ପଯଷୟଟନ ସ୍ଥାନ
1. ନୃତ୍ୟ, ସଂଗୀତ୍ ଏବଂ କାରିଗରୀ ପାଇଁଅଜନ୍ତ ଏହଲାରା ଆନ୍ତଜଷାତ୍ୀୟ ମହୋତ୍ସବ ଅହକିାବରହର ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା |
2. ପିଟଲହଖାରା, ଗହଟାଟକାଚା, ଏହଲାରା ଏବଂ ଔରଙ୍ଗାବାଦ ପରିଅନୟ ଗୁମ୍ଫା ସ୍ଥାନଗୁଡକି ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁ|
3. ପଟାନାହଦବୀସ୍ଥିତ୍ ହଦୌଲତ୍ାବାଦ ଦୁଗ, ଷ ବିବିକା ମକବାରା, ଅନୱା ମନ୍ଦିର, ଚାନ୍ଦିକାହଦବୀ ମନ୍ଦିର ଭଳିପ୍ରତ୍ନତ୍ାତ୍ତ୍ୱିକ ସ୍ଥାନପରିଦଶଷନ କରନ୍ତୁ।
4. ହଗୌତ୍ାଲା ବନୟଜନ୍ତୁଅଭୟାରଣୟ ।
5. ଏକ େନ୍ଦିୁତ୍ୀଥଷଯାତ୍ରୀ ହକନ୍ଦ୍ର ୃସିଂହେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର, ଏହଲାରା ପରିଦଶଷନ କରନ୍ତୁ।

ଦୂରତ୍ା ଏବଂ ଆବଶୟକ ସମୟ ସେିତ୍ ହରଳ, ଏୟାର, ହରାଡ୍ (ହେନ୍, ବିମାନ, ବସ୍) ଦ୍ୱାରା ପଯଷୟଟନ ସ୍ଥାନକୁ କିପରି ଯାତ୍ରା କରିହବ
ନିକଟତ୍ମ ହରଳ ହଷ୍ଟସନଗୁଡକି:
ଔରଙ୍ଗାବାଦ - 103 କିହଲାମିଟର
ଜଳଗାଓଁ- 58 କିହଲାମିଟର
ଭୁସାୱାଲ - 62 କିହଲାମିଟର
ନିକଟତ୍ମ ବିମାନବନ୍ଦର:
ଔରଙ୍ଗାବାଦ ବିମାନବନ୍ଦର - 103 କିହଲାମିଟର
ସ କ ପଥହର:
ମୁମବାଇ - 425 କିହଲାମିଟର
ନାଗପୁର - 411 କିହଲାମିଟର

ବିହଶର୍ ଖାଦୟ ଏବଂ ହୋହଟଲ
ନନ୍-ହଭଜ୍: ନାନ୍ ଖାଲିଆ ଶାକାୋରୀ: େୁଡଷା, ଡାଲବତ୍ୀ, ଭାଙ୍ଗିଭାରତ୍ (ବାଇଗଣ/ବାଇଗଣର ଏକ ସ୍ୱତ୍ନ୍ତ୍ର ୍ରସ୍ତୁତ୍), ି ହଶଭ ଭାଜି କୃର୍ିଉତ୍ପାଦ: ଜଳଗାଓଁରୁକଦଳୀ ।

ନିକଟହର ଥିବା ଆବାସ ସୁବଧିା ଏବଂ ହୋହଟଲ/ ଡାକ୍ତରଖାନା/ହପାଷ୍ଟ ଅେିସ୍ /ହପାଲିସ୍ ହଷ୍ଟସନ
ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଷପଯଷୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ହୋଇଥିବାରୁଏୋ ହୋହଟଲ, ହରଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟ, ୍ରାଥମିକ ସ୍ୱାସ୍ଥୟ ହକନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ସାବଷଜନୀନ ହଶୌଚାଳୟ ପରିଉର୍ତ୍ତମ ପଯଷୟଟନ ସୁବଧିା ପ୍ରଦାନ କହର | ପରିଦଶଷକଙ୍କ ସୁବଧିା ପାଇଁଏମଟିଡିସିସାଇଟ୍ ନିକଟହର ଥିବା ଏକ ହରଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟ ସ୍ଥାପନ କରିଛି|

ନିକଟସ୍ଥ ଏମଟିଡିସିରିସଟଷ ବିବରଣୀ
1. ଟିପଏଣ୍ଟ ଏମଟିଡିସିରିସଟଷ: 0.5 କିହଲାମିଟର
2. େରଦାପୁର ଏମଟିଡିସିରିସଟଷ: 1.9 କିହଲାମିଟର

ପଯଷୟଟକ ଗାଇଡ୍ ସୂଚନା 
ଗୁମ୍ଫା ନିକଟହର ସରକାରୀ ଅଧିକୃତ୍ ପଯଷୟଟକ ଗାଇଡ୍ ଉପଲବ୍ଧ | ଅହନକ ସ୍ଥାନୀୟ ହଲାକ ଏକ ଗାଇଡ୍ ବୃର୍ତ୍ତିପାଇଁବାଛିଛନ୍ତି| ଯଦିଓ ସରକାରଙ୍କ ସେ ପଞ୍ଜୀକୃତ୍ ହୋଇନାେଁାନ୍ତି, ଏଗୁ କି ମଧ୍ୟରୁହକହତ୍କ ଅହନକ ବର୍ଷର ଅଭିଜ୍ଞତ୍ା ସେିତ୍ ବେୁତ୍ ଜ୍ଞାନୀ |

ଟୁର୍ ଅପହରଟର୍ ସୂଚନା 
ଅହନକ ଟୁର୍ ଅପହରଟର୍ ଅଜନ୍ତ ଗୁମ୍ଫାକୁସମସ୍ତ ଅନ୍ତଭୁଷକ୍ତ ଭ୍ରମଣ କରନ୍ତିଯାୋ ପରିବେନ, ହଭାଜନ, ଏବଂ ଗାଇହଡଡ୍ ଟୁର୍ କୁଏେିସ୍ଥାନକୁଅନ୍ତଭୁଷକ୍ତ କହର

ପେିଦର୍୍ନ ନିୟମ ଏବଂ ସମୟ , ପେିଦର୍୍ନ କେିବା ସରବ୍ାତ୍ତମ ମାସ

ଅଜନ୍ତI ଗୁମ୍ଫା ଗୁଡକି ଣ୍ଟା ପରିଦଶଷନ କରୁଛ: 9.00 ି A.M ରୁ 5:00 P.M (ହସାମବାର ବନ୍ଦ)
ଜହଣ ଟିପଏଣ୍ଟହର ଯାନବାେନ ଛାଡିସବୁଜ ବସ୍ ପାଇବାକୁପଡିବ, କାରଣ ସାଇଟ ସଂରକ୍ଷିତ୍ ଜଙ୍ଗଲ ଭିତ୍ହର ପହଡ | ହସେିସ୍ଥାନହର ହକୌଣସିଖାଇବା ହଯାଗୟ ଅନୁମତ୍ିନାେିଁ। ଜୁନ୍ ରୁମାର୍ଚ୍ଷହେଉଛିଅଜନ୍ତ ଗୁମ୍ଫା ପରିଦଶଷନ କରିବାର ସହବଷାର୍ତ୍ତମ ସମୟ |

ଅଞ୍ଚଳହର କଥିତ୍ ଭାର୍ା

ଅଞ୍ଚଳହର କଥିତ୍ ଭାର୍ା