Nagpur Central Museum - DOT-Maharashtra Tourism
Breadcrumb
Asset Publisher
Nagpur Central Museum
ନାଗପୁର ରକନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ନାଗପୁର ସହରରର ଅବସ୍ଥିତ ୋହା
ବିଭିନ୍ନ ରକ୍ଷତ୍ରର ଅରନକ କଳାକୃତିପାଇଁଏକ ପ୍ରମୁଖ ଗୃହ ଭାବରର
ଛିଡା ରହାଇଛି| ସଂଗ୍ରହାଳୟରର ମୂର୍ତ୍ତ, ିମୁଦ୍ରା ଏବଂ ଆହୁରିଅରନକ
ପ୍ରାଚୀନ ଏବଂ ଅବିଶ୍ୱସନୀୟ ଜିନିଷ ଅନ୍ତଭୁ୍କ୍ତ | ନାଗପୁର ରକନ୍ଦ୍ରୀୟ
ସଂଗ୍ରହାଳୟକୁମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱ ଏବଂ ସଂଗ୍ରହାଳୟ
ନିରଦ୍ଶାଳୟ େତ୍ନ ରନଉଛି।
Districts/Region
ନାଗପୁର ଜିଲ୍ଲା, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଭାରତ।
History
ନାଗପୁର ରସଣ୍ଟାରଲ ମୁୟଜୟିମ୍ 1862 ମସିହାରର ନାଗପୁରର ମଖୁୟ
କମିଶନର ସାର୍ ରିଚାଡ୍ରଟମ୍ପଲଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପିତ ରହାଇଥିଲା । ଏହିସ୍ଥାନଟି 'ଅଜବ ବଙ୍ଗଳା' ଭାବରର ଜଣାଶୁଣା |
ଏପରିକି ଏହା ଉରଲ୍ଲଖନୀୟ ରେ ଏହା ଭାରତର ସବ୍ପୁରାତନ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ମଧ୍ୟରୁରଗାଟିଏ |ଏପରିକିବିଶ୍ୱାସ
କରାୋଏ ରେ ସାର୍ ରିଚାଡ୍ରଟମ୍ପଲ୍ ଏହି ସଂଗ୍ରହାଳୟକୁ ତାଙ୍କର ବୟକ୍ତିଗତ ସଂଗ୍ରହ ଦାନ କରିଥିରଲ ଏବଂଏପରିକିସଂଗ୍ରହାଳୟକୁ ରସମାନଙ୍କର ବୟକ୍ତିଗତ କଳାକୃତି ସଂଗ୍ରହ ଦାନ
କରବିାକୁ ରସହିଅଞ୍ଚଳର ରାଜପରବିାରକୁ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥିରଲ ।
ବର୍ତ୍ତ୍ମାନ ସମୟରର, ଏହିସଂଗ୍ରହାଳୟରର ପ୍ରାକୃତିକ ଇତିହାସ,
ସ୍ତନୟପାୟୀ, ଏଭିଆନ୍ ଏବଂ ସରୀସୃପ, ପଥର ଏବଂ ମୂର୍ତ୍ତ, ି
ଶିଳାରଲଖ, ଆଦିବାସୀ କଳା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର,
ଚିତ୍ରକଳା, କଳା ଏବଂ ଶିଳ୍ପ, ପ୍ରତ୍ନତାତ୍ତ୍ୱିକ ଏବଂ ନାଗପୁର ଐତିହୟ
ଗୟାରଲରୀ ଇତୟାଦିଭଳିବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଗୟାରଲରୀ ଅନ୍ତଭୁ୍କ୍ତ |
କିଛି ପ୍ରବନ୍ଧ ଅଛି ୋହା ନାଗପୁର ରକନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟରର
ଚାଲରକାଲିଥିକ୍ ଅବଧିକୁଅନୁସନ୍ଧାନ କରର |
ମଧ୍ୟପ୍ରରଦଶରର ମିଳୁଥିବା ଡାଇରନାସର ଜୀବାଶମ ରଦଖିବା ଅତୟନ୍ତ
ଆରମାଦଦାୟକ ଅରଟ ୋହା ଏହିସଂଗ୍ରହାଳୟରର ରଖାୋଇଛି|
'ଜାଇରନାରସାରସ୍'ର ଡାହାଣ ପାଦ ଅଛିୋହା ଏହିସଂଗ୍ରହାଳୟର
ପ୍ରାକୃତିକ ଇତିହାସ ବିଭାଗରର ରଖାୋଇଛି| ଏହା ବୟତୀତ ହାତୀ
ନାମାଡିକସ୍ ର ଖପୁରୀ ମଧ୍ୟ ରଖାୋଏ |
ଏହିସଂଗ୍ରହାଳୟରର ସଂରକ୍ଷିତ ବରମେସ୍କଲୁ ଅଫ୍ ଆଟ୍ର କିଛିଅନନୟ
ଚିତ୍ର ଅଛି| ନାଗପୁର ରକନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟର ପରିସର ଭିତରର ଏକ
ଭଲ ଷ୍ଟକ୍ ଲାଇରବ୍ରରୀ ଅଛିୋହା ପେ୍ୟଟକମାନଙ୍କୁଏହିଅଞ୍ଚଳ ଏବଂ
ରଦଶର ଇତିହାସ ବିଷୟରର ମାଗ୍ଦଶ୍ନ କରର |
Geography
ରକନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନାଗପୁର ସହରରର ଅବସ୍ଥିତ ।
Weather/Climate
ଏହିଅଞ୍ଚଳ ବଷ୍ସାରା ପ୍ରାୟତଃ ଶୁଖିଲା, ଏବଂ ଗ୍ରୀଷମଚରମ ଅରଟ |
ଗ୍ରୀଷମଋତୁରର ତାପମାତ୍ରା ପ୍ରାୟ ୩୦-୪୦ ଡିଗ୍ରୀ ରସଲସିୟସ୍ |
ଏଠାରର ଶୀତ ୧୦ ଡିଗ୍ରୀ ରସଲସିୟସ୍ ପେ୍ୟନ୍ତ କମ୍ ରହାଇଗଲା |
ଏହିଅଞ୍ଚଳରର ହାରାହାରିବାଷିକ ବୃଷ୍ଟିପାତ ପ୍ରାୟ ୧୦୬୪.୧
ମିଲିମିଟର |
Things to do
● ସଂଗ୍ରହାଳୟର ବିଭିନ୍ନ ଗୟାରଲରୀ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁୋହା
ବିଭିନ୍ନ ବଷିୟବସ୍ତୁପ୍ରଦଶ୍ନ କରର |
● ବିରଳ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍୍ବାହୁଏବଂ କବଚ ରଦଖନ୍ତୁ|
● ସଂଗ୍ରହାଳୟର ଚମତ୍କାର ଲାଇରବ୍ରରୀରର ହଜିୋଆନ୍ତୁ|
Nearest tourist places
ସଂଗ୍ରହାଳୟ ନିକଟରର ଅରନକ ପେ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ ଅଛି
● ମହାରାଜ ବାଗ ପ୍ରାଣୀ ଉଦୟାନ - ସଂଗ୍ରହାଳୟଠାରୁପ୍ରାୟ 5
ମିନିଟ୍ ଦୂରରର 1.2 କିରଲାମିଟର
● ଦୀକ୍ଷାଭୁମିମନ୍ଦିର - 3.8 କିରଲାମିଟର, ସଂଗ୍ରହାଳୟଠାରୁ
ପ୍ରାୟ 10 ମିନିଟ୍ ଦୂରରର
● ଫୁଟାଲା ହ୍ରଦ - 4.2 କିରଲାମିଟର, ସଂଗ୍ରହାଳୟଠାରୁପ୍ରାୟ
10 ମିନିଟ୍ ଦୂରରର
● ଅମେଜାରୀ ହ୍ରଦ - 5.3 କିରଲାମିଟର, ସଂଗ୍ରହାଳୟଠାରୁ
ପ୍ରାୟ 15 ମିନିଟ୍ ଦୂରରର
● ଜିରରା ମାଇଲ୍ ରଷ୍ଟାନ୍ - 0.3 କିରଲାମିଟର, 2 ମିନିଟ୍
ଦୂରରର ।
● ସୀତାବୁଲିଡଦୁଗ୍- 1.2 କିରଲାମିଟର, 5 ମିନିଟ୍ ଦୂରରର ।
Special food speciality and hotel
ନିକଟବର୍ତ୍ତ୍ୀ ପେ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁଭଲ ଏବଂ ସୁଲଭ ଆବାସ ସବୁଧିା
ଉପଲବ୍ଧ |
ସଂଗ୍ରହାଳୟରୁନିକଟତମ ଡାକେର ରହଉଛିନାଗପୁର ରପାଷ୍ଟ ଅଫିସ୍
ମାତ୍ର 5 ମିନିଟ୍, 0.5 କିରଲାମିଟର ଦୂରରର ଚାଲିବା ଦୂରତାରର |
ସଂଗ୍ରହାଳୟରୁନିକଟତମ ରପାଲିସ ରଷ୍ଟସନ ରହଉଛି
ସଂଗ୍ରହାଳୟଠାରୁପ୍ରାୟ ୨୦ ମିନିଟ୍ ଦୂରରର ୯.୯ କିରଲାମିଟର
ଦୂରରର ରବଲଟାରରାଡିରପାଲିସ ରଷ୍ଟସନ |
ସଂଗ୍ରହାଳୟର ନିକଟତମ ଡାକ୍ତରଖାନା ରହଉଛି10 ମିନିଟ୍ ଦୂରରର
ପ୍ରାୟ 2.5 କିରଲାମିଟର ଦୂରରର ଥିବା ମଧ୍ୟ-ସହର ଡାକ୍ତରଖାନା |
Visiting Rule and Time, Best month to visit
● ବଷ୍ର ରେରକୌଣସିସମୟରର ସଂଗ୍ରହାଳୟ ପରିଦଶ୍ନ
କରାୋଇପାରିବ | ଫରଟାଗ୍ରାଫିଅନୁରମାଦତି କିନ୍ତୁଫଲାସ୍
ବିନା, ଏଥିପାଇଁଏକ ପୂବ୍ତିଆରିକରବିାକୁପଡିବ |
● ପ୍ରରବଶ ଶୁଳ୍କ ₹5 ଅରଟ।
● ସଂଗ୍ରହାଳୟର ସମୟ 10:00 A.M ରୁ5:00 P.M
ପେ୍ୟନ୍ତ |
● ଏହିସଂଗ୍ରହାଳୟ ମଙ୍ଗଳବାରରୁରବିବାର ପେ୍ୟନ୍ତ ରଖାଲା
ଅଛି। ଏହା ସାବ୍ଜନୀନ ଛୁଟଦିନିରର ବନ୍ଦ ରହାଇଛି।
Language spoken in area
ଇଂରାଜୀ, ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ମରାଠୀ
Gallery
Nagpur Central Museum (Nagpur)
.It may also interest museum lovers to study the history of the museum itself. Locally it is known as ‘Ajaba Bangala or Ajayabghar’. The reason: a special public meeting was announced at Nagpur inviting all the district officers, native chiefs and land holders to whom an appeal was made to donate things that were extraordinary. An old chief from a wild part of the province suddenly held up his hand and shouted, “Yes, Lord, this is rare.” He then held up a goat that had been endowed with a fifth leg. Thus in the minds of the people, the museum became a house of marvelous and rare things.
Nagpur Central Museum (Nagpur)
There is a special gallery for those who would like to know more about the history of Nagpur. The city was made the capital of the Gond kingdom in 1702 CE by Bakht Buland Shah. This was a cause for celebration and the gallery offers a peep into that historic moment. The museum is also rich in its archaeological section. You will find here a number of antiquities from the Chalcolithic sites of Sarasvati–Indus and Kaundinyapura excavations, megalithic sarcophagus, stone and copper plate inscriptions, coins of different ages, and metals, etc.
Nagpur Central Museum (Nagpur)
It may also interest museum lovers to study the history of the museum itself. Locally it is known as ‘Ajaba Bangala or Ajayabghar’. The reason: a special public meeting was announced at Nagpur inviting all the district officers, native chiefs and land holders to whom an appeal was made to donate things that were extraordinary. An old chief from a wild part of the province suddenly held up his hand and shouted, “Yes, Lord, this is rare.” He then held up a goat that had been endowed with a fifth leg. Thus in the minds of the people, the museum became a house of marvelous and rare things.
How to get there

By Road
ଜରଣ ସଡକ ପଥରର ସଂଗ୍ରହାଳୟରର ପହଞ୍ଚିପାରିବ, ନାଗପୁର ସମଗ୍ର ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ଭଲ ଭାବରର ଜଡିତ | ଏମଏସଆରଟିସିବସ୍ ଏବଂ ବଳିାସପୂର୍ଣ୍୍ବସ୍ ସଂଲଗ୍ନ ସହର ଏବଂ ସହରରୁଉପଲବ୍ଧ |

By Rail
ସଂଗ୍ରହାଳୟରୁନିକଟତମ ରରଳ ରଷ୍ଟସନ ରହଉଛିନାଗପୁର ଜଙ୍କସନ ରରଳ ରଷ୍ଟସନ ପ୍ରାୟ 2.4 କିରଲାମିଟର, 10 ମିନିଟ୍ ଦୂରରର | ଜରଣ ରଷ୍ଟସନରୁକୟାବ୍ କିମୋ ବୟକ୍ତିଗତ ୋନ ପାଇପାରିରବ |

By Air
ନିକଟତମ ବିମାନବନ୍ଦର ରହଉଛି ବାବାସାରହବ ଆରମେଦକର ଆନ୍ତଜ୍ାତୀୟ ବିମାନବନ୍ଦର ୮.୭ କିରଲାମିଟର ସଂଗ୍ରହାଳୟରୁପ୍ରାୟ ୨୦ ମିନିଟ୍ ରନଇଥାଏ |
Near by Attractions
Tour Package
Where to Stay
Tour Operators
MobileNo :
Mail ID :
Tourist Guides
Tushar Narendra Hiwase
ID : 200029
Mobile No. 8446763616
Pin - 440009
Sachin Vithobaji Waghu
ID : 200029
Mobile No. 9273084032
Pin - 440009
Govinda Lahanu Hatwar
ID : 200029
Mobile No. 8378062206
Pin - 440009
Jyoti Shrikrishna Dhumal
ID : 200029
Mobile No. 9158062874
Pin - 440009
Subscription
Our Address
Directorate of Tourism, Maharashtra
15 Floor, Nariman Bhavan,
Nariman Point, Mumbai 400021
connect.dot-mh@gov.in
022-69107600
Quick Links
Download Mobile App Using QR Code

Android

iOS