ନନ୍ଦୁେ ମାଧରମଶ୍ୱେ ନାସିକେ ନିଫାଦ ତ୍ାେୁକାରେ ଏକ ବୃହତ୍ ଜଳ ଣ୍ଡାେ । ଏହା ରଗାଦାବେୀ ଏବଂ କଡ ା ନଦୀେ ସଙ୍ଗମରେ ଅଛି| ଏଥିରେ ମହାୋଷ୍ଟ୍ରେ ାେତ୍ପୁେ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ପକ୍ଷୀ ଅ ୟାେଣୟ ମଧ୍ୟ େହିଛି।|

ଜିଲ୍ଲା/ ଅଞ୍ଚଳ

ନାଶିକ୍ ଜିଲ୍ଲା, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଭାରତ।

ଇତିହାସ

ନନ୍ଦୁେ ମାଧରମଶ୍ୱେ ରଗାଦାବେୀ ନଦୀଉପରେ ଏକ ପର୍େ ବନ୍ଧ | ହ୍ରଦରେ ଗତ୍ ନରବ ବଷ୍ମଧ୍ୟରେ ବହନ କୋର୍ଯାଇଥିବା ପଙ୍କ ଏବଂ ରଜୈବିକ ପଦାର୍୍େ ଜମା ଏବଂ ସଂଗ୍ରହ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ, ଅଗ ୀେ ଜଳ ରପାଖ୍େୀ ଏବଂ ମାଶ୍େୟାଣ୍ଡ ସୃେିକେିଛି| ୋମସେ ସ୍ଥାନରେ ତ୍ାେିକା ୁକ୍ତ ମହାୋଷ୍ଟ୍ରେ ଏହା ରହଉଛିପ୍ରର୍ମ ଆଦ୍ର୍ ୂମି| ଏହାେ ର ୌରଗାଳିକ ଅବସ୍ଥାନ ଏବଂ ମଦୃ ୁଜଳବାୟୁରହତ୍ୁଏହା ବଷ୍ସାୋ ସ୍ଥାନୀୟ ଏବଂ ପେିବହନକାେୀ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କୁଆକଷିତ୍ କରେ | ପକ୍ଷୀ ରଦଖିବା ପାଇଁଏକ ପସନ୍ଦେ ଗନ୍ତବୟସ୍ଥଳ ରହାଇଥିବାେୁଏହା ମହାୋଷ୍ଟ୍ରେ େତ୍ପେୁ ାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା |

ଭୂ ଗ ାଳ

ନନ୍ଦୁର ମଧରମଶ୍ୱେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନାଶିକ୍ ଜିଲ୍ଲାର ରଗାଦାବରୀ ଏବଂ କାଦା ନଦୀର ମିଳନସ୍ଥଳରର ମଧ୍ୟପ୍ରରଦଶ ଆଦ୍ର୍ଭୂମିଅଛି | ରଭୌରଗାଳିକଅବସ୍ଥିତି ଏବଂ ବିଶାଳ ପରସ୍ଥିିତିଏହିମନୁର୍ୟ ନମିିତ ଜଳଭଣ୍ଡାରକୁଏକ ଭ ଆଦ୍ରଭ୍ ୂମିବାସସ୍ଥାନକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିଛି |

ପାଣିପା /ଜଳବାୟ

ବାଷିକ ହାୋହାେିତ୍ାପମାତ୍ରା 24.1 ଡିଗ୍ରୀ ରସେସିୟସ୍ | ଏହିଅଞ୍ଚଳରେ ଶୀତ୍ ଅତ୍ୟଧିକ, ଏବଂ ତ୍ାପମାତ୍ରା 6 ଡିଗ୍ରୀ ରସେସିୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କମିର୍ଯାଏ | ଗ୍ରୀଷମସମୟରେ ସର୍ଯୂ ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ କରଠାେ | ଶୀତ୍ଦିରନ ଗ୍ରୀଷମmore ତ୍ୁରେ ଅଧିକ ବଷ୍ା ହୁଏ | ଗ୍ରୀଷମସମୟରେ ତ୍ାପମାତ୍ରା 30 ଡିଗ୍ରୀ ରସେସୟିସେୁଅଧିକ ରହାଇର୍ାଏ | ବାଷିକ ହାୋହାେିବୃେିପାତ୍ ପ୍ରାୟ 1134 ମିମି|

କରିବାକୁଥ ିବା ଜିନିଷ ୁଡିକ

ନନ୍ଦୁେ ମାଧରମଶ୍ୱେ ପକ୍ଷୀ ଅ ୟାେଣୟ ପାଇଁମଧ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ | ପକ୍ଷୀରପ୍ରମୀ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟରବକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁଏକ ସ୍ୱଗ୍| ଏହିଅଞ୍ଚଳରେ ଅରନକ ମନ୍ଦିେ ଅଛି| ଜଳ ଣ୍ଡାେ, ରର୍ଯରତ୍ରବରଳ ଏହାେ ପୂର୍ଣ୍୍କ୍ଷମତ୍ାରେ, ଏହାେ ଚତ୍ୁେଗି ଏବଂ ଏହାେ ଚିର୍ତ୍ାକଷ୍କ ଜୀବଜନ୍ତୁକୁଏକ ପାରନାୋମିକ୍ ଦୃଶୟ ଦିଏ |

ନିକଟତମ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥାନ

● ଦୁଧସାଗେ ପତ୍ନ: - ଦୁଧସାଗେ ପତ୍ନ, ରସାରମଶ୍ୱେ ଜଳପ୍ରପାତ୍ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା ନାଶିକ୍ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥାନ ର୍ଯାହାକୁଆପଣ ପେିଦଶ୍ନ କେିପାେିରବ | ଦୁଧସାଗେ ପତ୍ିତ୍ପାବନ ପେିଦଶ୍ନ କେିବାେ ସରବ୍ାର୍ତ୍ମ ସମୟ ରହଉଛିରମୌସମୁ ୀ ସମୟରେ ରର୍ଯରତ୍ରବରଳ ଜାଗାେ ଚାେିପାଖ୍ରେ ସବୁକଛିିଅଧିକ ଆକଷ୍ଣୀୟ ରହାଇର୍ଯାଏ | ଜୁୋଇେୁ ରସରପଟମବେ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଧସାଗେ ଜଳପ୍ରପାତ୍ ଏକ ରୋକପ୍ରିୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ |

● ସପ୍ତଶୁଙ୍ଗି: - ଶ୍ରୀ ସପ୍ତଶୁଙ୍ଗିଗାଡ୍ କାେୱାନ୍ ତ୍ସିେେ ନାଶିକ୍ ଠାେୁ 60 କିରୋମିଟେ ଦୂେରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ | ଏହିମନ୍ଦିେ ସମୁଦ୍ର ପର୍ତ୍ନଠାେୁ4659 ଫୁଟ ଉର୍ଚ୍ରେ, ସାରତ୍ାଟିଶିଖ୍େ ଦ୍ୱାୋ ରଘେିେହିଥିବା ଏକ ପାହାଡ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ | ମହାୋଷ୍ଟ୍ରେ ସାରଡ-କିରଶାେ (ସାରେ ତ୍ିନି) ଶକ୍ତିପୀଠେୁଏହା ଅଦ୍ଧ୍(ଅଦ୍ଧ୍) ଶକ୍ତିରବାେିବିରବଚନା କୋର୍ଯାଏ | ରଦବୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ିପ୍ରାୟ ଆଠ ଫୁଟ ଉର୍ଚ୍, ପ୍ରାକୃତ୍ିକ ପର୍େେୁେିେିଫରେ ରଖ୍ାଦିତ୍ | ତ୍ାଙ୍କେ ଅଠେ ହାତ୍, ପ୍ରରତ୍ୟକ ପାଶ୍ୱ୍ରେ ନଅ, ପ୍ରରତ୍ୟକ ହାତ୍ ଏକ ିନ୍ନ ଅସ୍ତ୍ର ଧେିଛି|

● ତ୍ରିମବରକଶ୍ୱେ ମନ୍ଦିେ: - ଶ୍ରୀ ତ୍ରିମବରକଶ୍ୱେ େ ମନ୍ଦିେ ବ୍ରହ୍ମାଗିେିନାମକ ପବ୍ତ୍ ନିକଟରେ ମହାୋଷ୍ଟ୍ରେ ନାଶକିଠାେୁପ୍ରାୟ 28 କିରୋମିଟେ ଦୂେରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ ରର୍ଯଉଁଠାେୁରଗାଦାବେୀ ନଦୀ ପ୍ରବାହିତ୍ ରହଉଛି। ଏହା ଏକ ପୁୋତ୍ନ ମନ୍ଦିେ ସ୍ଥାନରେ ତ୍ୃ ତ୍ୀୟ ରପଶୱା ବାୋଜୀ ବାଜିୋଓ (1740- 1760) ଦ୍ୱାୋ ନିମିତ୍ ରହାଇଥିୋ | ତ୍ରିମବରକଶ୍ୱେ ମନ୍ଦିେ ରହଉଛିଏକ ଧାମିକ ରକନ୍ଦ୍ର ର୍ଯାହାକିବାେଟିରଜୟାତ୍ିେିଙ୍ଗଙ୍କ ମଧ୍ୟେୁରଗାଟିଏ |

● ପାଣ୍ଡ ରେନିଗୁମ୍ଫା: - ମହାୋଷ୍ଟ୍ରେ ନାଶିକରେ ପଣ୍ଡା ରେନିଏପେିଏକ ସ୍ଥାନ | ଏହା ରବୌଦ୍ଧ ର୍ଯୁଗେ 24 ଗୁମ୍ଫାେ ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳା | ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବିଷ୍କୃତ୍ ରସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ର୍ଯାହା ଏକ ଭ୍ରମଣେ ରର୍ଯାଗୟ | ରେକେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ରୋକପ୍ରିୟ ଅରଟ | ଏହାେ ସବୁଜ ଆଖ୍ପାଖ୍ ଅଞ୍ଚଳେୁ ଅରନକ ପର୍ଯ୍ୟଟକ, ପ୍ରକୃତ୍ିଏବଂ ଶାନ୍ତରିପ୍ରମୀଙ୍କୁଆକଷିତ୍ କେିର୍ାଏ |

● ଅଞ୍ଜାରନେୀ ପାହାଡ: - ଅଞ୍ଜାରନେୀ ପାହାଡ ରସମାନଙ୍କ ନାମ ରଦବୀ ଅଞ୍ଜନାଙ୍କଠାେୁପାଇର୍ାଏ, ରର୍ଯରହତ୍ୁଏହିପାହାଡେ ଶିଖ୍େରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ ଗୁମ୍ଫାରେ ରଦବୀ ଅଞ୍ଜନା ଗବାନ ହନୁମାନଙ୍କୁଜନମରଦଇଥିରେ ଏବଂ ଏହା ରଦଖିବା ପାଇଁଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅରଟ | ନାଶିକ୍ | ନାଶିକ୍ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଅଞ୍ଜାରନେୀ ପାହାଡ ଚେିବା ଏକ କଠିନ କାର୍ଯ୍ୟ |

● ଗଙ୍ଗାପୁେ ଡୟାମ: - ନାଶିକ ପେିଦଶ୍ନ କେବିାକୁଥିବା ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରେ ଗଙ୍ଗାପୁେ ବନ୍ଧ ଏକାନ୍ତ ଆବଶୟକ | ନନ୍ଦୁେଠାେୁପ୍ରାୟ 63 କିରୋମିଟେ ଦୂେରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ | ମଧ୍ୟପ୍ରରଦଶ ରହଉଛିଗଙ୍ଗାପୁେ ଡୟାମ୍, ଏକ ଆକଷ୍ଣୀୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳୀ | ଏହା ପବିତ୍ର ରଗାଦାବେୀ ନଦୀ କୂଳରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ | ଏହିଡୟାମ୍ ଜଳ କ୍ରୀଡା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ମଧ୍ୟ ରର୍ଯାଗାଇର୍ାଏ ଏବଂ ଏମଟିଡିସିଦ୍ୱାୋ ପେିଚାଳିତ୍ ରବାଟ କିବ୍ ଅଛି|

● ଡୁଗାେୱାଡିଜଳପ୍ରପାତ୍: - ନାଶିକ୍ ପେିଦଶ୍ନ କେିବା ପାଇଁଡୁଗେୱାଡି ଜଳପ୍ରପାତ୍ ଅନୟତ୍ମ ଆକଷ୍ଣୀୟ ସ୍ଥାନ | ଚମତ୍କାେ ଜଳପ୍ରପାତ୍ ନନ୍ଦୁେ ମାଧରମଶ୍ୱେ ଠାେୁ81 କିମିଦୂେରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ | ର୍ଯଦିଆପଣ ନାଶିକେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳେ ପ୍ରକୃତ୍ ରସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ନ୍ଦର୍ଯ୍ୟେ ସାକ୍ଷୀ ରହବାକୁଚାହଁାନ୍ତିରତ୍ରବ ରମୌସୁମୀ ସମୟରେ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ୍ ାବରେ ଏକ ପେିଦଶ୍ନ ସ୍ଥାନ |

ଖାଦୟ ବିଗଶ୍ଷତା ଏବଂ ଗହାଗଟଲ

ମହାୋଷ୍ଟ୍ରୀୟ ରୋରଷଇ ରହଉଛିଶାକାହାେୀ ତ୍ର୍ା ଅଣ-ଶାକାହାେୀ ଖ୍ାଦୟ ସହିତ୍ ଏହିସ୍ଥାନେ ବିରଶଷତ୍ା |

ିକଟଗର ଥ ିବା ଆବାସ ସୁବିଧା ଗହାଗଟଲ/ ଡାକ୍ତରଖାନା/ଗପାଷ୍ଟଅଫି ସ୍/ଗପାଲିସ୍ଗଷ୍ଟସନ୍

ିଫାଦରେ ବି ିନ୍ନ ରହାରଟେ ଉପେବ୍ଧ ର୍ଯାହାକିନନ୍ଦୁେ ମାଧରମଶ୍ୱେଠାେୁ 12 କିରୋମିଟେ ଦୂେରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ | ନିଫାଦରେ 12 କି.ମି. ଦୂେତ୍ାରେ ଡାକ୍ତେଖ୍ାନା ଉପେବ୍ଧ | ନାଇଟରେରେ 10.5 କି.ମି. ଦୂେତ୍ାରେ ନିକଟ ଡାକଘେ ଉପେବ୍ଧ | ନିକଟସ୍ଥ ରପାେିସ ରେସନ ନିଫାଦରେ 11.7 କି.ମି. ଦୂେରେ ଅବସ୍ଥିତ୍ |

ପରିଦଶ୍୍ନ ନିୟମ ଏବଂ ସମୟ ,ପରିଦଶ୍୍ନ କରିବା ସଗବ୍ାତ୍ତମମାସ

ନନ୍ଦୁେ ପେିଦଶ୍ନ କେିବା ପାଇଁସରବ୍ାର୍ତ୍ମ ମାସ | ମଧ୍ୟପ୍ରରଦଶ ରହଉଛିଅରକଟାବେ, ନର ମବେ, ଡିରସମବେ, ରଫବୃଆେୀ ଏବଂ ମାର୍ଚ୍୍| ଏହିଅଞ୍ଚଳରେ ଜୁନ୍ ମାସରେ ପ୍ରବଳ ବଷ୍ା ହୁଏ ଏବଂ ରସରପଟମବେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାେିର୍ାଏ |

ଅଞ୍ଚଳଗର କଥ ିତ ଭାଷା 

ଇଂୋଜୀ, ହିନ୍ଦୀ, ମୋଠୀ |